پریود شدن گاهی با دردهای مختلفی همراه است و این دردها بخش طبیعی چرخه قاعدگی زنان هستند. بیشتر زنان در این دوره‌ها دردهایی را به صورت گرفتگی یا کوفتگی در بدن خود حس می‌کنند. یکی از شایع‌ترین این دردها گرفتگی عضلات شکم و زیرشکم است که حتی می‌تواند تا کمر و ران‌ها هم گسترش پیدا کند.
دل درد پریود گاهی اوقات به شکل اسپاسم شدید ظاهر می‌شود و گاهی هم به صورت دردهای مقطعی به سراغ زنان می‌آید. این دردها در هر دوره و هر ماه می‌تواند متفاوت باشد. گاهی حتی ممکن است در یک دوره پریود تمام بدنتان درد کند و ماه دیگر اما هیچ دردی را در بدنتان حس نکنید. اما دل درد پریود نشانه چیست و این درد برای خانم‌ها خطرناک است؟ در ادامه به این سوال‌ها پاسخ می‌دهیم.
دل درد قاعدگی چیست؟
دل درد قاعدگی یا دیسمنوره، دردهایی ضربان‌دار یا گرفتگی‌هایی در زیر شکم هستند. بسیاری از زنان قبل و در طول دوره پریود خود دچار دردهای قاعدگی می‌شوند. برای بعضی از زنان این دردها تا حدی آزار دهنده است. اما برای بعضی دیگر می‌تواند تا حدی شدید باشد که در فعالیت‌های روزمره‌شان اختلال ایجاد کند.
دل درد پریود دلایل مختلفی دارد؛ مثلا اندومتریوز یا فیبروم‌های رحمی گاهی می‌توانند باعث دردهای قاعدگی شوند. این دردها معمولا هم‌زمان با افزایش سن کاهش پیدا می‌کنند و اغلب بعد از زایمان رو به بهبودی می‌روند.
علت دل درد پریود چیست؟
دلیل اصلی گرفتگی‌ها و دردهای شکم در دوران پریود، انقباضاتی است که در دیواره رحم ایجاد می‌شود. این انقباض‌ها هم به دلیل تغییراتی پیش می‌آید که در سطح هورمون‌ها به خصوص هورمون پروستاگلاندین ایجاد می‌شود. در روزهای قبل و هم‌زمان با شروع پریود، رحم شروع به منقبض شدن می‌کند و پوشش داخلی خود را می‌ریزد. این پوشش از طریق واژن از بدن خارج می‌شود که همان خون‌ریزی پریود است. افراد با ویژگی‌های زیر احتمال بیشتری دارد که دل درد پریود را تجربه کنند:
- کمتر از ۳۰ سال دارند
- در طول قاعدگی خون‌ریزی شدید دارند
- پریود نامنظم دارند
- سابقه خانوادگی دل درد پریود دارند
- سیگار می‌کشند
- بلوغ زودرس داشتند
دل درد پریود نشانه چیست؟
درد زیر شکم در زمان پریود زمانی شروع می‌شود که دیواره عضلانی رحم شروع به سفت شدن می‌کند. این انقباض به صورت خفیف و مداوم در رحم اتفاق می‌افتد و معمولا اکثر زنان آن را حس نمی‌کنند. اما گاهی این انقباض باعث فشرده شدن رگ‌های خونی رحم و در ادامه قطع شدن جریان خون و اکسیژن به رحم می‌شود.
اینجاست که درد حس می‌شود. چون رحم مدت زیادی بدون اکسیژن نمی‌تواند دوام بیاورد و شروع به ترشح مواد شیمیایی محرک درد می‌کند که این مواد باعث ایجاد درد می‌شوند. هم‌زمان هورمون دیگری به نام پروستاگلاندین ترشح می‌شود که ماهیچه‌های رحم را بیشتر منقبض می‌کند و همین موضوع سطح درد را افزایش می‌دهد.
هنوز معلوم نیست چرا بعضی از زنان نسبت به دیگران بیشتر دل درد پریود را حس می‌کنند. اما ممکن است دلیلش این باشد که در بدن بعضی‌ها انباشت پروستاگلاندین وجود داشته باشد که باعث انقباضات قوی‌تری می‌شود.
علائم درد پریود
ازجمله علائم و نشانه‌های درد قاعدگی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد ضربان‌دار یا گرفتگی در زیر شکم
دردی که از یک تا سه روز قبل از پریود شروع می‌شود، ۲۴ ساعت بعد از شروع پریود به اوج خود می‌رسد و در عرض دو تا سه روز کاهش می‌یابد.
- درد خفیف و مداوم
دردی که به قسمت پایین کمر و ران‌ها سرایت می‌کند
بعضی از زنان دردهای پریود را با علائم زیر تجربه می‌کنند:
- حالت تهوع پریود (لینک شود به مقاله «حالت تهوع پریودی چیست؟»)
- مدفوع شل
- سردرد و سرگیجه
آیا دل درد پریود خطرناک است؟
به این نکته اشاره کردیم که دل دردهای پریود چیزی کاملا معمول و شایع در بین زنان است و تقریبا نیمی از زنان به خصوص در اولین پریود (لینک شود به مقاله« همه‌‌چیز درباره اولین پریود؛ نکاتی که دختران و والدینشان باید بدانند») درد را در دوران قاعدگی‌شان تجربه می‌کنند. اما باید به این نکته توجه کنید که درد تا زمانی طبیعی است که باعث آسیب جدی نشود و طوری نباشد که مانع از انجام کارهای عادی روزمره شود.
دل درد پریود را زمانی می‌توان خطرناک دانست که با علائمی مثل تب، درد در لگن، اسهال، حالت تهوع شدید و تخلیه لخته‌های خونی غیرمعمول همراه باشد. پس بهتر است با بررسی علائم خود و توجه به نشانه‌هایی که در بدنتان حس می‌کنید، هرموقع احساس کردید اتفاق غیرطبیعی در حال رخ دادن است، برای پیگیری به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی برای دل درد در دوران پریود به پزشک مراجعه کنیم؟
دل دردهای دوران پریود بسیار طبیعی و معمول هستند و نشانه‌ای از هیچ چیز خطرناک یا نگران‌کننده‌ای نیستند. تقریبا اکثر زنان در زمان پریود دل درد را تجربه می‌کنند و این موضوع نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. اما هرموقع حس کردید هم‌زمان با دل‌درد الگوی طبیعی چرخه قاعدگی‌تان تغییر کرده، مثلا پریودهای سنگین‌تر از حد معمول دارید یا پریود نامنظم را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
پزشک گاهی با تجویز داروهایی می‌تواند هم به نظم پریود کمک کند و هم درد را کاهش دهد. این قرص‌های به دلیل اینکه پوشش داخلی رحم را نازک می‌کنند و میزان پروستاگلاندین آزاد شده را کاهش می‌دهد، می‌تواند به تسکین درد کمک زیادی کنند. همچنین درصورتی که هر یک از علائم زیر را داشتید، به پزشک مراجعه کنید:
- دل درد بعد از گذاشتن IUD
- دل درد پریود در اوایل بارداری
- حداقل سه دوره قاعدگی دردناک
- خروج لخته‌های خون هم‌زمان با دل درد پریود
- درد همراه با اسهال و حالت تهوع
- درد شدید لگن در زمانی که پریود نیستید
راهکارهای خانگی کاهش درد پریود
در بیشتر مواقع دل درد پریود آنقدر خفیف است که نیازی به مراجعه به پزشک نیست و می‌توان با راهکارهایی آن را کاهش داد. اکثر زنان در هنگام دل درد مسکن مصرف می‌کنند. اما باید مراقب باشید مسکن‌های خیلی قوی ممکن است باعث ایجاد آسیب به معده، کلیه یا کبد شود. در ادامه روش‌های خانگی ساده‌ای برای کاهش درد پریود (لینک شود به مقاله «راهکارهای سریع و آسان کاهش درد پریود») معرفی می‌کنیم:
ورزش و حرکات کششی سبک
ممکن است شما در زمان پریود انرژی بدنی کمی داشته باشید و تمایلتان برای ورزش خیلی کم باشد. اما بهتر است بدانید فعالیت می‌تواند تا حدی باعث کاهش درد شود. ورزش‌هایی مثل یوگا، پیاده‌روی و حرکات کششی سبک می‌توانند کمک زیادی به کاهش دل درد پریود کنند. کافی است روزی ۳۰ دقیقه حرکات ورزشی سبک انجام دهید تا شاهد تسکین دردهای پریود باشید.
دوش آب گرم یا کمپرس گرم
قرار دادن کیسه آب گرم و پیچیدن آن در یک حوله تمیز روی شکم می‌تواند کمک زیادی به تسکین درد پریود کند. همچنین دوش آب گرم برای تسکین دردهای عضلانی و انقباض‌ها بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند باعث آرامش شود.
ماساژ
ماساژهای سبک و آرام به صورت دایره‌ای در اطراف شکم می‌تواند باعث کاهش انقباض‌های ماهیچه‌ای و تسکین درد شود. برای ماساژ دادن می‌توانید از روغن‌های ماساژ یا روغن‌های تسکین دهنده مثل اسطوخودوس هم استفاده کنید که تاثیر بیشتری در کاهش درد دارند.
حفظ آرامش و دوری از استرس
انجام فعالیت‌های خودمراقبتی و تکنیک‌هایی مثل مدیتیشن و یوگا می‌تواند علاوه بر ایجاد حس آرامش، حواس شما را از درد و ناراحتی دور کند.
دوری از کافئین و غذاهای شور
تغذیه در دوران پریود (لینک شود به مقاله «بایدها و نبایدهای تغذیه در دوران پریودی») بسیار مهم است. بعضی از مواد غذایی می‌توانند دردهای پریود را افزایش یا کاهش دهند. مثلا غذاهایی که باعث کاهش التهاب می‌شوند، مثل انواع توت، ماهی، آووکادو و روغن زیتون می‌توانند تا حد زیادی به تسکین دل درد پریود کمک کنند. اما غذاهای تند، شور و کافئین‌دار می‌توانند انقباضات و درد را بیشتر کنند.
کلام آخر
در این مطلب درمورد علائم دل درد پریود و راهکارهای خانگی برای درمان آن صحبت کردیم. دردها و گرفتگی‌های عضلانی مربوط به پریود، معمولا عوارضی ندارند، اما گاهی آنقدر شدید هستند که می‌توانند در زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند. با این حال این شما هستید که با مدیریت درست و صحیح موقعیت و درک بهتر بدنتان، شرایط را برای خود تحمل‌پذیر کنید.
هرموقع حس کردید این دردها فراتر از حد تحمل شما هستند یا به همراه علائم دیگری به سراغتان می‌آیند، به دکتر مراجعه کنید. چراکه می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری یا اختلال دیگر مثل اندومتریوز یا بیماری التهابی لگن باشد که اگر زودتر پیگیری نشود، روی باروری تاثیر منفی می‌گذارد.
منابع
https://www.nhs.uk/conditions/period-pain/