کیست پستان چرا به‌وجود می‌آید؟ آیا همان سرطان است؟

کد نظام پزشکی ۸۵۸۰۸

پزشک تاییدکننده: دکتر مریم الماسی

جراح و متخصص زنان، لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی و عضو انجمن علمی جراحی‌های کم‌تهاجمی زنان

کد نظام پزشکی: ۸۵۸۰۸

حدود ۷ درصد زنان، در طول زندگی خود به کیست سینه مبتلا می‌شوند اما شاید بعضی از آن‌ها هرگز متوجه آن نشده یا به‌صورت غیرمستقیم مثلا با معاینات ماموگرافی یا خودآزمایی آن را کشف کنند. در موارد خاصی ممکن است این کیست‌ها عفونی یا سرطانی شده و به شخص آسیب بزنند که در ادامه به‌طور کامل به آن خواهیم پرداخت.

کیست پستان چیست؟

کیست پستان شبیه به یک کیسه پر از مایع در داخل بافت سینه است که معمولاً خوش‌خیم بوده و از پر شدن مجرای شیر خالی ایجاد می‌شود. اندازه کیست سینه از کوچک (مانند دانه برنج) تا بزرگ (اندازه یک توپ گلف) متفاوت است.

کیست‌ها می‌توانند تکی یا چندتایی باشند و در یکی از سینه‌ها یا هر دو ظاهر شوند. ابتلا به کیست سینه در زنان پیش از سن یائسگی (۳۰ تا ۵۰ سالگی) شایع‌تر است اما زنان پس از یائسگی نیز ممکن است با آن درگیر شوند.

انواع کیست پستان

انواع کیست پستان را بر اساس اندازه و ترکیبات‌شان به شکل زیر دسته‌بندی می‌کنند:

میکروکیست‌ها (Microcysts)

کیست‌های بسیار کوچک‌اند که با دست احساس نمی‌شوند و فقط در تصویربرداری (ماموگرافی یا سونوگرافی) قابل تشخیص هستند.

ماکروکیست‌ها (Macrocysts)

کیست‌های بزرگ‌تر (۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر) که قابل لمس هستند و می‌توانند ناراحتی ایجاد کنند.

کیست ساده (Simple cysts)

کاملاً پر از مایع هستند و از نظر ظاهری دیواره صاف دارند و هیچ اجزا جامدی درون‌شان دیده نمی‌شود. ۹۰ درصد کیست‌ها از نوع ساده و همیشه خوش‌خیم هستند.

کیست پیچیده (Complex cysts)

ترکیبی از مایع و اجزای جامد درون‌شان را تشکیل می‌دهد. ممکن است در ۲۰ درصد موارد سرطانی باشند و برای تشخیص نیاز به بیوپسی دارند.

کیست پیچیده‌شده (Complicated cysts)

کیست کمپلیکه یا پیچیده‌شده ظاهرشان شبیه به کیسه‌ای با دیواره نامنظم است که با مایعی پر شده و ممکن است آن مایع کدر باشد. خطر سرطان در این نوع کیست سینه از ۲ درصد کمتر برآورد می‌شود و معمولا نیاز به نگرانی زیادی ندارند اما باید پیگیری شوند.

علائم کیست پستان چیست؟

علائم کیست سینه در زنان معمولا خفیف هستند و بعضی کیست‌ها هم اصلا احساس نمی‌شوند اما رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

– توده‌های نرم، گرد یا بیضی‌شکل با لبه‌های صاف لمس کنید که به‌راحتی جابه‌جا می‌شوند.

– چند روز قبل از قاعدگی احساس کنید که سینه‌های‌تان درد دارد یا حساس شده است.

– ترشح از نوک پستان (شفاف، زرد، کرم‌رنگ یا قهوه‌ای تیره) داشته باشید.

– افزایش اندازه توده قبل از پریود احساس کنید (که پس از قاعدگی کوچک می‌شوند).

علت به‌وجود آمدن کیست سینه چیست؟

علت دقیقی برای ایجاد کیست سینه وجود ندارد اما به‌طور کلی تغییرات هورمونی در طول چرخه پریود نقش اصلی را ایفا می‌کنند.

دقیقا به همین‌ دلیل است که زنان یائسه کمتر دچار کیست پستان می‌شوند اما اگر زنان در سن یائسگی، شروع به هورمون درمانی کنند امکان ابتلا به کیست سینه برای‌شان وجود دارد.

شاید جالب باشد بدانید که کیست‌ها بخشی از فرآیند طبیعی کوچک شدن بافت غده‌ای شیری (involution) در طول زندگی هستند.

عوارض کیست پستان

هرچند که کیست پستان معمولا خطرناک نیست و منجر به سرطان سینه نمی‌شود اما ممکن است مانع از تشخیص توده‌های جدید یا تغییرات شود؛ زیرا کیست‌ها می‌توانند سینه را حساس و دردناک کنند.

در موارد نادر عوارض کیست سینه ممکن است شامل عفونت، بزرگ و دردناک شدن -تا حدی که نیاز به تخلیه باشد- و سرطان سینه شوند.

پاسخ تمام سوالات خود درباره سرطان سینه، علل، علائم و راه‌های درمان آن را می‌توانید در مقاله زیر پیدا کنید.

مقاله مرتبط:

سرطان پستان؛ از مهم‌ترین علائم تا روش‌های درمان

سرطان پستان چیست؟ سرطان پستان یا سرطان سینه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در میان زنان سراسر جهان ا ... مطالعه

روش های درمان کیست پستان

در بیشتر موارد، وجود کیست در سینه نیاز به درمان ندارد و خود‌به‌خود ناپدید می‌شود. اما اگر کیست بزرگ، دردناک یا ناراحت‌کننده باشد، معمولا از روش‌های زیر برای درمان آن استفاده می‌کنند:

– تخلیه مایع (آسپیراسیون): در این روش با سوزن نازک مایع داخل کیست را با هدایت سونوگرافی خارج می‌کنند. این روش با کبودی موقت همراه است و احتمال بازگشت کیست وجود دارد.

مایع می‌تواند شفاف تا تیره باشد اما در صورت دیده شدن خون در آن، برای بررسی احتمال عفونت یا خونریزی، به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

– جراحی کیست سینه: در موارد مکرر و دردناک، کیست را با انجام جراحی برمی‌دارند.

– پیگیری منظم: برای کیست‌های پیچیده پزشک توصیه می‌کند با انجام روش‌های بیوپسی یا تصویربرداری، وضعیت کیست‌ها را مرتب بررسی کنید.

براي كيست سينه چه بخوريم، چه نخوریم؟

مواد غذایی مضر برای کیست سینه شامل غذاهای فرآوری شده و پرچرب، مصرف نمک زیاد، کافئین و الکل است. با کاهش این دست‌ غذاها و افزودن مواد غذایی زیر به برنامه‌غذایی‌تان می‌توانید تا حدی سلامت بدن به‌خصوص ناحیه پستان‌ها را تضمین کنید.

ویتامین ای در درمان کیست سینه

ویتامین E به‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی خود به محافظت از سلول‌ها پرداخته و از طریق کاهش التهاب و تنظیم سطح هورمون‌ها تا حدودی مانع از رشد کیست‌های پستان می‌شود. میوه‌ها مانند توت‌ها و سبزیجات برگ‌دار، به‌دلیل خواص آنتی اکسیدانی مشابه نیز همین کارکرد را دارند.

ویتامین دی برای کیست سینه

ماهی، قارچ، تخم‌مرغ و شیر غنی شده، منبع ویتامین D هستند که با تقویت سیستم ایمنی باعث کاهش رشد غیرطبیعی سلول‌ها می‌شوند.

زنجبيل و كيست سينه

زنجبیل با تنظیم هورمون‌ها، به‌ویژه استروژن ممکن است در جلوگیری از ایجاد کیست سینه نقش داشته باشد.

پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها میکروب‌های سالمی هستند که در بدن و بافت سینه به‌صورت طبیعی وجود دارند. مصرف غذاهای حاوی این میکروب‌ها مثل لبنیات پروبیوتیک یا ترشی کلم طبیعی می‌توانند التهاب را کاهش داده و به بدن برای دفع استروژن اضافی کمک کند.

مصرف اُمگا۳

ماهی‌های چرب مثل سالمون به‌دلیل مقادیر زیادی از این ماده خواص ضد‌التهابی دارند که برای رفع کیست سینه و عدم ایجاد آن مفید هستند.

بهترین روش‌های پیشگیری از کیست پستان

هرچند نمی‌توان کیست سینه را کاملاً پیشگیری کرد ولی روش‌های زیر برای مدیریت آن می‌توانند موثر باشند:

• خودآزمایی منظم سینه برای تشخیص زودهنگام تغییرات
• انجام ماموگرافی روتین، به‌ویژه پس از ۴۰ سالگی
• اجتناب از هورمون‌درمانی (HRT) غیرضروری پس از یائسگی
• اجتناب از مصرف خودسرانه داروهای گیاهی و هورمونی
• حفظ وزن سالم و مدیریت استرس برای تعادل هورمون‌ها

کیست سینه و ورزش

ورزش منظم (مانند پیاده‌روی یا یوگا) شاید به‌صورت مستقیم تاثیری بر کیست پستان نداشته باشد اما می‌تواند به تعادل هورمون‌ها و کاهش التهاب کلی سینه کمک کند. هرچند که در دوره‌های دردناک، پزشک توصیه می‌کند از ورزش‌های پرفشار و سنگین اجتناب کنید تا فشار بر سینه بیش از حد نشود.

کلام پایانی

کیست سینه که از پر شدن مجرای شیر درون سینه با مایع ایجاد می‌شود، معمولا بدون درد است؛ تا حدی که خیلی از زنان حتی متوجه آن نمی‌شوند.

در موارد خاصی کیست‌ها می‌توانند دردناک یا حتی عفونی باشند اما احتمال تبدیل شدن کیست سینه به سرطان سینه خیلی نادر است. اگر در ناحیه سینه احساس درد دارید یا با لمس سینه‌های‌تان توده‌ای را احساس کردید، پیش از آن‌که نگران شوید به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول کیست پستان

آیا كيست سينه درد دارد؟

بله، در مواردی می‌تواند درد داشته باشد اما معمولا احساس نمی‌شود.

براي درمان كيست سينه چه بايد كرد؟

کیست‌ پستان به‌طور کلی خود‌به‌خود از بین می‌رود اما در مواردی ممکن است پزشک تخلیه کیست‌ها را پیشنهاد کند.

آیا کیست سینه همان سرطان پستان است؟

خیر، کیست سینه ارتباطی با سرطان پستان ندارد و احتمال تبدیل شدن آن به سرطان کمتر از ۲ درصد است که معمولا در نوع کیست‌های پیچیده شده دیده می‌شود.

منابع: mayoclinic، clevelandclinic، breastcancernow