زنان چطور از وسواس فکری (OCD) رها شوند؟

کد نظام پزشکی ۸۵۸۰۸

پزشک تاییدکننده: دکتر مریم الماسی

جراح و متخصص زنان، لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی و عضو انجمن علمی جراحی‌های کم‌تهاجمی زنان

کد نظام پزشکی: ۸۵۸۰۸

به محض خروج از در خانه، شک می‌کنید که گاز را خاموش کرده‌اید یا نه؟ شاید هم چندین‌بار در خانه را چک می‌کنید! بیشتر از دیگران روی میکروب و آلودگی حساس هستید یا مدام یک اتفاق را در ذهن خود تکرار می‌کنید؟ این نشانه‌‌ها معمولا از وسواس فکری (OCD) خبر می‌دهند.

وسواس فکری (OCD) چیست؟

وسواس فکری (OCD) خودش را با افکار مزاحم، رفتارهای تکراری یا حتی اجبارها بروز می‌دهد و ممکن است خیلی خفیف یا آن‌قدر شدید باشد که روزمره‌ی ما را تحت تاثیر قرار دهد. این افکار و رفتارها (مثل شستن مکرر دست‌ها) لزوما منطقی نیستند و با وسواس و اجبار همراه می‌شوند.

بیشتر افراد مبتلا به وسواس فکری عملی علائم اضطراب یا افسردگی هم از خود نشان می‌دهند. اما خبر خوب این‌که، درست مثل همین اختلالات، وسواس فکری (OCD) نیز قابل درمان است.

وسواس فکری در زنان بیشتر است یا مردان؟

وسواس فکری (OCD) هر دو جنسیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما مطالعات نشان می‌دهند که زنان بیشتر با این نوع وسواس درگیر می‌شوند و علت آن احتمالا به عوامل بیولوژیکی، هورمونی و اجتماعی مرتبط باشد.

همچنین این اختلال در دختران دیرتر از پسران تشخیص داده می‌شود و میانگین سن تشخیص آن حدود ۱۹ سال است.

وسواس فکری در زنان چه علائمی دارد؟

علائم وسواس فکری در زنان مشابه مردان است اما امکان دارد به شکل خاصی ظاهر شود. خصوصیات افراد دارای وسواس فکری شامل این موارد می‌شود:

• ترس از آلودگی: نگرانی از میکروب‌، کثیفی یا بیماری که معمولا با تمیزکاری بیش از حد همراه‌ست.
• کمال‌گرایی افراطی: که با بررسی مکرر قفل‌ها یا لوازم خانگی، شمارش مداوم اعداد، تکرار بعضی کارها یا عبارات، نیاز به تقارن و نظم افراطی همراه‌ست.
• وسواس آسیب: ترس از آسیب رساندن به خود یا دیگران
• وسواس جنسی: افکار مزاحم درباره اعمال جنسی نامناسب

بر اساس مشاهدات زنانه، این علائم در دوران پریود، بارداری یا پس از زایمان به‌دلیل تغییرات هورمونی، شدت پیدا می‌کنند.

عوارض وسواس فکری بر مغز زنان

خطرات وسواس فکری معمولا شامل موارد زیر است:

• استرس و اضطراب
• افسردگی
• تنش و اختلاف‌های خانوادگی
• خانه‌نشینی
• مشکل خواب

بر اساس تحقیقات انجام شده، تغییر در ساختار مغز افراد مبتلا به OCD ممکن است باعث بروز این اختلال شود. وسواس فکری گاهی همراه یا بخشی از دیگر اختلالات مغزی مانند سندرم تورت (Tourette’s syndrome) است.

آیا وسواس فکری درمان قطعی دارد؟

پس از انجام تست وسواس فکری (OCD) و تشخیص آن توسط روان‌درمانگر، روند درمان آن بر اساس شدت بیماری و شخصیت شما آغاز می‌شود.

اگر آن را نادیده نگیرید؛ معجزه درمان وسواس، کیفیت زندگی شما را تا حد زیادی بالا می‌برد. آن‌وقت متوجه می‌شوید که چقدر مغزتان آسوده‌تر از قبل عمل می‌کند.

برای وسواس فکری چه بخوریم؟

داشتن یک رژیم غذایی سالم و مملو از میوه‌ها و سبزیجات تازه شاید مستقیما درمان وسواس فکری (OCD) محسوب نشوند اما قطعا سلامت کلی روان شما را بهبود می‌بخشند.

بهترین قرص برای درمان OCD نیز با توجه به نیاز شما ممکن است متفاوت باشد اما روانپزشکها معمولا از داروهای زیر در درمان وسواس فکری و توهم استفاده می‌کنند:

– آنافرانیل (کلومیپرامین، Clomipramine)

– لووکس (فلووکسامین، Fluvoxamine)

– پاکسیل (پاروکستین، Paroxetine)

– پروزاک (فلوکستین، Fluoxetine)

– زلفت (سرترالین، Sertraline)

توجه کنید که هیچ کدام از این داروها را نباید بدون تجویز پزشک متخصص مصرف کرد.

درمان وسواس فکری چقدر طول می‌کشد؟

طول دوره درمان معمولا فرد به فرد متفاوت است و با توجه به شدت اختلال و نوع داروها ارزیابی می‌شود. اکثر افراد حداقل به‌مدت یک‌سال باید درمان را ادامه دهند تا به نتیجه مطلوب برسند. در درمان قطعی وسواس فکری شدید این زمان می‌تواند خیلی طولانی‌تر باشد.

بهترین روش درمان وسواس فکری بدون دارو

درمان رفتاری شناختی (CBT)، شامل اقداماتی مثل مواجهه تدریجی بیمار با اشیاء یا ایده‌های ترسناک است؛ درحالی‌که به او کمک می‌کنند تا از انجام رفتارهای اجباری خودداری کند.

همچنین پیوستن به دورهمی‌های حمایتی، گنجاندن عادت‌های سالم مانند ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و تمرین‌های رهایی از وسواس فکری می‌تواند درمان‌های دیگر را تکمیل کند.

کلام پایانی

وسواس فکری (OCD) یک اختلال قابل درمان است که با افکار مزاحم و اجبارها خودش را نشان می‌دهد. این اختلال که معمولا با اضطراب و افسردگی در ارتباط است، می‌تواند عامل تشدیدکننده آن‌ها هم باشد. درمان آن ترکیبی از درمان‌های دارویی و غیر‌دارویی مثل تمرین‌های رهایی از وسواس فکری است.

منابع: austinoakshospital، womenshealth.gov