درباره فازهای مختلف چرخه پریود چه می‌دانید؟ هر چرخه پریود از ۴ فاز تشکیل می‌شود و هر فاز عملکرد متفاوتی دارد. در این مطلب، قرار است درباره فاز چهارم و آخر چرخه پریود یعنی فاز لوتئال صحبت کنیم. اگر می‌خواهید بدانید در فاز لوتئال چه تغییراتی در بدن اتفاق می‌افتد، تا پایان این مقاله، همراه مای‌لیدی باشید.
فازهای چرخه پریود
هر چرخه پریود ۴ مرحله دارد:
فاز قاعدگی: این مرحله از روز اول قاعدگی آغاز می‌شود؛ زمانی که پوشش داخلی رحم فرو می‌ریزد و خونریزی شروع می‌شود و تا پایان خونریزی ادامه دارد.
فاز فولیکولی: این مرحله نیز از روز اول قاعدگی شروع می‌شود و تا زمان تخمک‌گذاری ادامه پیدا می‌کند.
فاز تخمک‌گذاری: این مرحله زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها تخمک را آزاد می‌کنند؛ این اتفاق معمولا حدود روز ۱۴ در یک سیکل ۲۸ روزه می‌افتد.
فاز لوتئال: این مرحله از تخمک‌گذاری شروع می‌شود و تا روز اول قاعدگی بعدی ادامه دارد.
در فاز لوتئال چه اتفاقاتی در بدن می‌افتد؟
بیایید نگاهی دقیق‌تر به آن‌چه در طول فاز لوتئال اتفاق می‌افتد، بیندازیم. فاز لوتئال نیمه دوم چرخه قاعدگی است که بعد از تخمک‌گذاری شروع می‌شود و با اولین روز قاعدگی به پایان می‌رسد.
فاز لوتئال طبیعی می‌تواند بین ۱۱ تا ۱۷ روز طول بکشد ولی در بیشتر زنان، ۱۲ تا ۱۴ روز است.
هنگامی که فولیکول تخمک را آزاد می‌کند، این تخمک به سمت لوله فالوپ حرکت می‌کند، جایی که ممکن است با اسپرم تماس پیدا کند و بارور شود. سپس فولیکول پیچیده‌شده به ساختار جدیدی به نام جسم زرد تبدیل می‌شود.
جسم زرد پروژسترون و مقدار کمی استروژن آزاد می‌کند. پروژسترون پوشش داخلی رحم را ضخیم می‌کند تا اگر تخمک بارور شد، بتواند لانه‌گزینی کند. رگ‌های خونی در داخل پوشش رحم رشد می کنند تا اکسیژن و مواد مغذی را برای جنین در حال رشد تامین کنند.
در این مرحله اگر باردار شوید، بدن شما شروع به تولید هورمون گنادوتروپین انسانی (hCG) می‌کند. این هورمون جسم زرد را حفظ می‌کند تا حدود هفته دهم بارداری به تولید پروژسترون ادامه دهد اما بعد از آن جفت پروژسترون تولید می‌کند.
حالا اگر در این مرحله باردار نشوید، جسم زرد چروکیده شده و به یک تکه کوچک از بافت اسکار تبدیل می‌شود. سطح پروژسترون کم می‌شود، پوشش داخلی رحم می‌ریزد و خونریزی قاعدگی و چرخه پریود بعدی شروع می‌شود.
نشانه‌های فاز لوتئال
نشانه‌های فاز لوتئال چرخه پریود شبیه سندرم پیش از قاعدگی یا PMS است. تغییر در سطح هورمون‌ها می‌تواند باعث تغییرات جسمی و عاطفی شود.
علائم جسمی عبارتند از:
- سینه‌های دردناک و کمی متورم
- نفخ
- ورم
- یبوست یا اسهال
- سردرد
- تغییر در اشتها
- تغییرات پوستی مانند جوش
- درد عضلانی
- درد مفاصل
- احساس خستگی بیش از حد
—تغییر اشتها در فاز لوتئال—
از نظر احساسی، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- افسردگی
- اضطراب
- احساس تنش
- بی‌خوابی یا پرخوابی
- تغییر در علاقه و میل جنسی
- تحریک پذیری
- احساس خشم و عصبانیت
- نوسانات خلقی
- مشکل در تمرکز
-
احساس بغض و گریه کردن
- کناره‌گیری از رویدادهای اجتماعی
بهتر است بدانید اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) یا اختلال دیسفوریک لوتئال دیررس (LLDD) نوع شدید PMS یا سندرم پیش از قاعدگی است. این اختلال در بعضی از زنان معمولا در هفته آخر فاز لوتئال اتفاق می‌افتد و با شروع قاعدگی به پایان می‌رسد.
تغییر در ترشحات واژن و دمای بدن؛ دو نشانه شروع فاز لوتئال
اگر می‌خواهید بدانید فاز لوتئال شما شروع شده است یا نه، می‌توانید ترشحات واژن و دمای بدن‌تان را بررسی کنید.
مخاط دهانه رحم و ترشحات واژن در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کنند. درست قبل از تخمک‌گذاری، در پایان فاز فولیکولی، ترشحات شفاف و لغزنده است تا به اسپرم کمک کند به سمت تخمک شنا کند.
هنگامی که تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد، ترشحات تغییر می‌کنند و در فاز لوتئال غلیظ و خشک می‌شوند. بنابراین مخاط دهانه رحم بیشتر شبیه خمیر است. مخاط غلیظ به‌عنوان مانعی در برابر باکتری‌ها عمل می‌کند.
پیگیری چرخه پریود با استفاده از دمای پایه یا دمای استراحت بدن، یکی از راه‌های تشخیص شروع فاز لوتئال است. اگر بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب دمای بدن‌تان را اندازه بگیرید، متوجه می‌شوید که کمی بالا رفته است. این تغییر دما بعد از تخمک‌گذاری می‌تواند تا ۰.۴ درجه فارنهایت (۰.۲۲ درجه سانتیگراد) باشد.
چرا در فاز لوتئال احساس خستگی می‌کنید؟
همان‌طور که اشاره شد، بیشتر زنان در مرحله لوتئال تحریک‌پذیری، افسردگی و اضطراب را تجربه می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که پروژسترون می‌تواند احساس خستگی را زیاد کند. از آنجایی که سطح پروژسترون در مرحله لوتئال بالا می‌رود، باعث احساس خستگی زیاد می‌شود.
—نشانه‌های فاز لوتئال—
فاز لوتئال کوتاه
اگر فاز لوتئال کمتر از ۱۰ روز طول بکشد، کوتاه در نظر گرفته می‌شود. به‌عبارت دیگر، اگر ۱۰ روز یا کمتر بعد از تخمک‌گذاری پریود شوید، فاز لوتئال کوتاهی دارید.
فاز لوتئال کوتاه به دیواره رحم فرصتی برای رشد کافی و حمایت از جنین در حال رشد را نمی‌دهد. در نتیجه، ممکن است باردار شدن سخت‌تر باشد یا زمان بیشتری طول بکشد تا باردار شوید.
فاز لوتئال کوتاه نشانه‌ای از اختلال عملکرد فاز لوتئال (LPD) است و عمدتا به این دلیل اتفاق می‌افتد که بدن هورمون پروژسترون را به اندازه‌ای که نیاز دارد، تولید نمی‌کند تا پوشش داخلی رحم رشد کند.
پزشک می‌تواند از آزمایش خون برای بررسی سطح پروژسترون استفاده کند یا ممکن است بخواهد برای کمک به تشخیص LPD، از پوشش رحم نمونه‌برداری کند. LPD می‌تواند باعث ناباروری و سقط جنین شود.
رد پای سبک زندگی ممکن است در فاز لوتئال کوتاه دیده شود. در یک مطالعه معتبر، زنانی که فاز لوتئال کوتاهی داشتند بیشتر از آن‌هایی که فاز لوتئال طولانی‌تری داشتند، سیگار می‌کشیدند. سیگار کشیدن ممکن است با کم کردن تولید استروژن و پروژسترون بدن، این مرحله را کوتاه کند.
فاز لوتئال طولانی
فاز لوتئال طولانی بیشتر از ۱۸ روز طول می‌کشد. یعنی شما تا ۱۸ روز بعد از تخمک‌گذاری یا بیشتر پریود نمی‌شوید. پریود نشدن به مدت ۱۸ روز یا بیشتر می‌تواند پس از تخمک‌گذاری نشانه‌ای از بارور شدن تخمک و باردار بودن شما باشد، اما گاهی اوقات فاز لوتئال طولانی می‌تواند نشانه عدم تعادل هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) باشد. در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، قاعدگی معمولا نامنظم و پیش‌بینی زمان شروع یا پایان آن سخت است.
مقاله مرتبط:
مرحله سوم چرخه پریود: فاز تخمک گذاری
تخمک گذاری، فرایندی شگفت‌انگیز در بدن زن است که هر ماه اتفاق می‌افتد و در آن، یک تخمک بالغ از تخمدا ... مطالعهبهتر است بدانید در حالت طبیعی، طول فاز لوتئال با افزایش سن تغییر نمی‌کند. اما سطح پروژسترون در مرحله لوتئال ممکن است با نزدیک شدن به یائسگی کمتر شود.
چند پیشنهاد مراقبتی برای فاز لوتئال
تغییر در هورمون‌ها در طول فاز لوتئال، گاهی اوقات می‌تواند باعث علائم ناخوشایندی شود، اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید در این مرحله با آرامش از خودتان مراقبت کنید. قبل از هر چیز، پیشنهاد می‌کنیم با پیگیری چرخه پریود خود با کمک روزشمار پریود، شناخت بهتری از روند سیکل قاعدگی خود پیدا کنید تا بتوانید هر بار برای رسیدن آن بهتر آماده شوید.
ورزش؛ آرام‌بخش روح و جان
شاید خستگی، نفخ و علائم ناخوشایند دیگر این مرحله، شما را بی‌حال کند؛ اما چگونه می‌توانید با خستگی در فاز لوتئال مبارزه کنید؟
بهتر است از پرانرژی‌ترین زمان روزتان برای انجام ورزش استفاده کنید. پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، شنا یا دیگر فعالیت‌های هوازی می‌توانند به کمتر شدن احساس خستگی و بالا رفتن انرژی بدن کمک کنند.
حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در طول روز نه‌تنها خلق‌وخوی شما را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند به کم شدن بعضی از علائم PMS نیز کمک کند. تمرینات تنفس عمیق و مدیتیشن نیز در کنار ورزش نقش مهمی در آرام‌سازی و از بین بردن استرس دارند.
هم‌چنین، می‌توانید حرکات ریتمیک را برای تجربه حال بهتر و انرژی بیشتر امتحان کنید. تعدادی از حرکات ورزشی ریتمیکی که در ویدئو می‌بینید، برای فاز لوتئال کاملا مناسب هستند.
رژیم غذایی مناسب فاز لوتئال
مطالعات نشان می‌دهد در فاز لوتئال شما مشتاق غذاهای شیرین و پر از چربی می‌شوید و بیشتر به غذاهای چرب و خوراکی‌های شیرین فکر می‌کنید. در ادامه چند پیشنهاد غذایی خوب که می‌تواند حال جسمی و روحی شما را در این فاز بهتر کند می‌خوانیم:
- در فاز لوتئال بهتر است به‌جای وعده‌های سنگین و پرحجم، ۵ تا ۶ بار در روز از وعده‌های غذایی کم‌حجم استفاده کنید.
- بهتر است نمک را کنار بگذارید یا خیلی کم کنید. در طول فاز لوتئال، نمک اضافی در رژیم غذایی می‌تواند نفخ را بیشتر کند.
- خوب است به سراغ کربوهیدرات‌های پیچیده بروید؛ مثل میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل. کربوهیدرات‌ها سطح سروتونین خون را که باعث احساس خوشایند در مغز می‌شود، بالا می‌برند. به‌علاوه، فیبر موجود در آن‌ها از مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کند.
- می‌توانید از منابع کلسیم استفاده کنید؛ چون کلسیم نوسانات خلقی، سردرد، نفخ و تحریک‌پذیری را کم می‌کند. شیر، پنیر، ماست و غذاهای غنی شده با کلسیم را بهتر است در رژیم غذایی بگنجانید.
- خوب است از منابع منیزیم مثل میوه‌ها و سبزیجات تازه بیشتر استفاده کنید تا نفخ و حساسیت سینه در این مرحله کمتر شود.
- از آن‌جایی‌که خواب با کیفیت اولویت دارد، لازم است کافئین و الکل مصرف نکنید چون هر دو می‌توانند خواب شبانه را مختل کنند و استراحتی را که نیاز دارید، از شما بگیرند. هم‌چنین، الکل می‌تواند اثرات افسردگی داشته باشد.
- در این مرحله، می‌توانید برای کمک به درمان علائمی مانند گرفتگی عضلات و نفخ با تجویز پزشک مکمل ویتامینی هم مصرف کنید.
روتین پوستی مناسب فاز لوتئال
نوسانات هورمونی در مرحله لوتئال می‌تواند اثرات نامطلوبی روی پوست داشته باشد. پروژسترون غدد چربی را فعال می‌کند و باعث پوست چرب‌تر و منافذ مسدود می‌شود. هم‌چنین، می‌تواند باعث تورم پوست، التهاب، حساسیت و ایجاد بستری مناسب برای باکتری‌های مولد آکنه شود و پوست شما را مستعد آکنه و جوش‌های چرکی کند. جوش‌های هورمونی بیشتر روی چانه یا خط فک ظاهر می‌شوند.
—روتین پوستی در فاز لوتئال—
مدیریت چربی، دور نگه داشتن باکتری‌های مولد آکنه و جلوگیری از تجمع سلول‌های مرده، کلید مراقبت از پوست در مرحله لوتئال است. از آن‌جایی‌که پوست شما در این قسمت از چرخه حساس است، به‌جای لایه‌بردارهای قوی و اسکراب‌های ساینده، بهتر است از لایه‌بردارهای ملایم استفاده کنید. لایه‌بردار به‌آرامی پوست مرده را از بین می‌برد و به تعادل چربی روی پوست کمک کند.
می‌توانید از ماسک‌های بر پایه خاک رس استفاده کنید تا آلودگی‌های پوست را از بین ببرید. بهتر است بعد از دوش آب گرم، ماسک را روی صورت‌تان بگذارید تا به باز شدن منافذ پوست و تمیز کردن عمیق آن کمک کنید. نوشیدن آب به میزان کافی را نیز فراموش نکنید.
کلام پایانی
آگاهی از چرخه پریود و اتفاقاتی که در فازهای مختلف آن می‌افتد، می‌تواند کمک کند تا مراقبت‌های لازم را به‌موقع و درست انجام دهید و آرامش و سلامتی بیشتری را به خودتان هدیه دهید.
منابع:
مطالب مرتبط
بهترین دمنوش‌های گیاهی برای پریود شدن سریع
چرخه قاعدگی زنان در حالت طبیعی منظم است اما گاهی عواملی مثل استرس، تغییرات هورمونی، تغذیه یا شرایط آب‌وهوایی باعث تاخیر در پریود می‌شود. در چنین مواقعی، بسیاری…
آیا استرس باعث پریود نامنظم و لکه‌بینی می‌شود؟
استرس یکی از مشکلات رایج در زندگی مدرن است که به‌طور مستقیم روی بسیاری از جنبه‌های جسمی و روانی افراد تأثیر می‌گذارد. یکی از مهم‌ترین اثرات استرس، اختلال…
نوار بهداشتی ویژه شب چه فرقی با نوار بهداشتی روزانه دارد؟
در دوران پریود، راحتی و آرامش می‌تواند به انتخاب درست شما بستگی داشته باشد. شاید شما هم شب‌ها به‌دلیل حرکت زیاد در خواب یا روزها هنگام فعالیت، نگرانی…