اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل اصلی افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان هستند که میتوانند تعادل هورمونی بدن را برهم بزنند و موجب رشد سلولهای سرطانی شوند. در این مقاله به بررسی دقیقترِ تأثیر افزایش وزن روی سرطان سینه و راهکارهای مؤثر برای کاهش وزن میپردازیم. اگر بهدنبال پیشگیری از سرطان پستان و داشتن زندگی سالمتر هستید، ادامه این مطلب از مایلیدی را از دست ندهید.
چگونه اضافه وزن احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد؟
یکی از معمولترین دلایلی که چاقی و سرطان پستان را با یکدیگر مرتبط میسازد، نحوه کارکرد بافت چربی در بدن است. چربی مقادیر زیادی هورمون استروژن تولید میکند، سطوح بالای این هورمون میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه، آندومتر و تخمدان را افزایش میدهد.
در نتیجه چربی بیشتر در بدن به معنای تولید استروژن بیشتر است که به افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان ختم میشود.
علاوه بر عدم تعادل هورمونی، افراد چاق یا دارای اضافه وزن معمولاً شرایط التهابی مزمن مانند سنگ کیسه صفرا یا بیماری کبد چرب غیرالکلی را تجربه میکنند. تداوم این شرایط میتواند سبب استرس اُکسیداتیو شود که به DNA آسیب میزند و خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان پستان را افزایش میدهد.
یکی دیگر از دلایلی که نشان میدهد اضافه وزن در بروز سرطان پستان نقش دارد، هورمونهایی است که سلولهای چربی تولید میکنند. سلولهای چربی، هورمونهایی به نام آدیپوکین (Adipokine) را تولید میکنند که میتواند رشد سلولی را تحریک یا مهار کند.
برای مثال، سطح یک آدیپوکین به نام لپتین در خون با افزایش چربی بدن، بیشتر میشود. سطوح بالای لپتین میتواند باعث تکثیر نابجای سلولی و در نتیجه افزایش احتمال بروز انواع سرطان شود.
باتوجهبه مطالعات انجام شده، زنان دارای اضافه وزن در مقایسه با زنان دارای وزن مناسب، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه هستند؛ این احتمال در دوران پساقاعدگیِ فرد چاق بیشتر هم میشود.
علاوه بر عوامل بررسی شده، فراموش نکنید که آگاهی از علائم سرطان پستان اهمیت بسیاری دارد، زیرا تشخیص زودهنگام میتواند شانس درمان را بسیار افزایش دهد.
شاخص توده بدنی و ارتباط آن با سرطان پستان
برای اینکه بدانیم آیا از نظر پزشکی یک فرد چاق محسوب میشویم یا خیر، میتوانیم از شاخص توده بدنی یا BMI کمک بگیریم. با محاسبه شاخص توده بدنی خود متوجه میشویم که وزن ما نسبت به قدمان در چه وضعیتی قرار دارد.
برای محاسبه این شاخص، وزن خود را تقسیم بر عدد قد بهتوان ۲ (مجذور ۲) میکنید. یعنی وزن را در صورت کسر قرار میدهید و قد را در خودش ضرب میکنید و در مخرج قرار میدهید. حاصل این کسر نشاندهنده BMI شما است.
برای مثال فرض کنید یک خانم با قد ۱ متر و ۷۰ سانتیمتر، وزنی معادل با ۶۵ کیلوگرم دارد، شاخص توده بدنی این خانم حدودا ۲۲ است که در محدوده سالم قرار دارد.
برای مقایسه شاخص توده بدنی افراد ۲۰ سال به بالا میتوان از جدول زیر استفاده کرد.
—جدول شاخص توده بدنی—
آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان به این نتیجه رسیدهاند که مقادیر بیشتری چربی و داشتن شاخص توده بدنی بالاتر با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط است.
بر اساس مطالعهای در سال ۲۰۲۴ زنان دارای شاخص توده بدنی ۳۰ و بالاتر که چاق در نظر گرفته میشوند نسبت به زنان دیگر با احتمال بیشتری به نوعی از سرطان پستان گیرنده استروژن مثبت و گیرنده پروژسترون مثبت مبتلا میشوند.
طبق مطالعهای دیگر که در سال ۲۰۲۳ انجام گرفت، سرطان سینهای که در زنان دارای اضافه وزن ایجاد میشود با سرطان سینهای که در زنان با وزن طبیعی بروز پیدا میکند، متفاوت است.
سلولهای سرطان سینه در زنان با شاخص توده بدنی ۳۰ و بالاتر، التهاب و جهشهای متفاوتی نسبت به سلولهای سرطان سینه در زنان با BMI طبیعی از خود نشان میدهند.
—ارتباط شاخص توده بدنی با سرطان پستان—
بهطورکلی قبل از یائسگی، افراد چاق و دارای شاخص توده بدنی بالا، ۰.۸ برابر بیشتر از زنان دیگر ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند. پس از یائسگی، احتمال ابتلا به سرطان پستان در افراد چاق حدودا ۱.۲ تا ۱.۴ برابر زنان با وزن مناسب است.
افزون بر این، افرادی که در زمان تشخیص سرطان دارای شاخص توده بدنی بالاتری هستند یا افرادی که سرطان را شکست دادهاند و حالا اضافه وزن دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان دوم و نامرتبط با سرطان اولیه قرار دارند.
جالب است بدانید، محل تجمع چربی نیز میتواند در بروز سرطان پستان تأثیرگذار باشد. وجود چربی اضافی در اطراف شکم خطر ابتلا به سرطان سینه را نسبت به زمانیکه همان مقدار چربی در ران یا باسن فرد باشد، افزایش میدهد.
این شواهد نشاندهنده تأثیر وزن بر جلوگیری از سرطان سینه است و اهمیت رعایتکردن یک سبک زندگی صحیح را پررنگتر میکند.
تأثیر چاقی بر روند درمان سرطان پستان
بیماران چاق که به سرطان سینه مبتلا هستند در طول درمان سرطان با چالشهای مختلفی روبهرو خواهند شد. این بیماران، فیزیولوژی و متابولیسم متفاوتی نسبت به بیماران دارای وزن مناسب دارند که منجر به متغیرهای فارماکوکینتیک میشود.
—ارتباط چاقی و سرطان پستان—
بیماران دارای اضافه وزن، بیشتر احتمال دارد که تومورهای تهاجمی و پیشرفته داشته باشند، این در حالی است که دستورالعمل خاص و متفاوتی برای مدیریت سرطان پستان در افراد چاق وجود ندارد و این افراد مراحل درمانی مشابه با افراد دارای وزن طبیعی را تجربه میکنند.
چاقی میتواند بر اثربخشی درمانهای سرطان از جمله شیمیدرمانی، درمان غدد درونریز، ایمونوتراپی و درمانهای هدفمند تأثیر منفی بگذارد، بنابراین افراد چاقی که دچار سرطان سینه شدهاند بهتر است با راهنماییهای پزشک، وزن خود را کاهش دهند.
راهکارهای کاهش وزن برای جلوگیری از ابتلا به سرطان پستان
ازآنجاییکه رابطه اضافهوزن و سرطان سینه واضح و مشخص است، لازم است افراد چاق راهکارهایی را برای کاهش وزن اصولی در پیش بگیرند تا احتمال ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان پستان را کاهش دهند.
در ادامه راهحلهایی برای پیشگیری از سرطان پستان با کاهش وزن ارائه میدهیم. با رعایتکردن نکات زیر و دنبالکردن یک سبک زندگی سالم میتوانید علاوه بر کاهش وزن، خطر ابتلا به انواع بیماریها را کم کنید.
—نقش کاهش وزن در پیشگیری از سرطان پستان—
داشتن برنامه غذایی سالم
اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید و یک رژیم غذایی اصولی را برای کاهش وزن خود آغاز کنید. همچنین، در مقاله بهترین رژیم غذایی برای سرطان پستان مواد غذاییای را معرفی کردهایم که برای پیشگیری از این بیماری بسیار مناسب هستند و میتوانند به تناسب وزن و سلامت شما بسیار کمک کنند.
منظم ورزش کردن
یکی از مهمترین گامها برای کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به انواع بیماری از جمله سرطان سینه، ورزشکردن است. انجام حرکات ورزشی ساده بهطور مرتب و داشتن فعالیت بدنی به فرد کمک میکند میزان چربی ذخیرهشده در بدن خود را کاهش دهد و از این طریق کمتر در معرض ابتلا به سرطان پستان باشد.
برای اینکه بدانید کدام ورزشها برای کاهش ابتلا به سرطان سینه و کاهش وزن شما مفید هستند، بهتر است نگاهی به مقاله زیر داشته باشید.
همه چیز درباره تاثیر ورزش بر پیشگیری از سرطان پستان
همه ما بارها درباره فواید ورزش بر سلامتی شنیدهایم اما آیا میدانستید که ورزش روی پیشگیری از سرطا ... مطالعهمصرف تنقلات سالم
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که در طول روز تنقلات آماده زیادی مصرف میکنند، بهتر است بدانید تنقلاتی مانند چیپس، پفک و کلوچه یا شیرینیجات میتواند باعث چاقی شود.
بنابراین تنقلات سالم مانند هویج خردشده، کرفس، گروه کلمها، آجیل، ماست یونانی، میوه، ذرت بوداده بدون روغن، اسموتی میوهای و … را جایگزین تنقلات ناسالم کنید.
—بهترین تنقلات برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان—
نوشیدن آب کافی
سعی کنید آب کافی بنوشید و نوشیدن لیموناد، نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای الکلی و آبمیوه غیرطبیعی را بسیار محدود کنید. قند موجود در این نوشیدنیها میتواند باعث چاقی شود.
کلام پایانی
سرطان پستان در میان زنان یکی از سرطانهای شایع است که میتواند تحتتأثیر عوامل مختلفی مانند سن، ژنتیک، میزان فعالیت بدنی و … بروز پیدا کند. یکی از عوامل تأثیرگذار روی بروز سرطان پستان، اضافه وزن یا فزایش وزن است. هر چه شاخص توده بدنی فرد بالاتر باشد، این احتمال هم بیشتر میشود.
علاوه بر این، چاقی بر شدت و میزان پیشرفت سرطان پستان نیز مؤثر است، در نتیجه افراد دارای اضافه وزن ممکن است سرطان سینه پیشرفتهتری را تجربه کنند. برای جلوگیری از بروز این بیماری بهتر است راهکارهای کاهش وزن، مانند ورزش کردن و داشتن رژیم غذایی مناسب را مورد توجه قرار دهید و وزن خود را در محدوده طبیعی نگه دارند.
سوالات متداول تأثیر اضافه وزن بر سرطان سینه
آیا کاهش وزن باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان میشود؟
بله پیشگیری از چاقی و کاهش وزن پایدار میتواند بهطور مؤثری خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد. مطالعات نشان میدهد کاهش وزن پایدار در میان زنان ۵۰ سال و بالاتر با خطر کمتر سرطان پستان مرتبط بود.
آیا اضافه وزن بعد از دوران یائسگی باعث سرطان پستان میشود؟
زنانی که بعد از یائسگی دارای اضافه وزن هستند، حدود ۲۰ تا ۶۰ درصد بیشتر از زنانی که در محدوده وزن طبیعی قرار دارند، در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند.
چگونه متوجه شوم چاق هستم؟
اگر نمیدانید در گروه افراد چاق یا دارای اضافه وزن قرار میگیرید یا خیر، کافی است شاخص توده بدنی یا BMI خود را محاسبه کنید. در این مقاله نحوه محاسبه شاخص توده بدنی را بهطور کامل توضیح دادهایم.
منابع: cancer.gov، breastcancer.org، ncbi.nlm.nih.gov، komen.org
مطالب مرتبط
همه چیز درباره تاثیر ورزش بر پیشگیری از سرطان پستان
همه ما بارها درباره فواید ورزش بر سلامتی شنیدهایم اما آیا میدانستید که ورزش روی پیشگیری از سرطان پستان بسیار زیاد است؛ طوریکه میتواند خطر ابتلا به این…
رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از سرطان پستان
سرطان پستان، سالیانه با بیش از ۱.۲ میلیون مورد ابتلا در سطح جهان، یکی از شایعترین و نگرانکنندهترین بیماریها در بین زنان است. در حالی که عوامل ژنتیکی…
سرطان سینه چیست و چه علائمی دارد؟
سرطان پستان یکی از شایعترین سرطانهایی است که زنان در سرتاسر جهان درگیر آن هستند؛ بهطوریکه پس از سرطان پوست، سرطان سینه بالاترین شیوع را دارد. اگرچه این…