سرطان پستان

شایع ترین سرطان در خانم ها است که در صورت تشخیص زودهنگام، شانس درمان موفقیت آمیز بیمار بالا خواهد رفت. احتمال تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه، در زنانی که مراجعات منظم به پزشک متخصص جهت انجام معاینات و تصویربرداری های لازم، طبق صلاحدید پزشک را جدی می‌گیرند، بالاتر بوده و به روند درمان کمک خواهد کرد. این بیماری مثل خیلی از بیماری‌های دیگر، میتواند تحت تأثیر عوامل تغییرناپذیری همچون ژنتیک و عوامل تغییرپذیری همچون سبک زندگی باشد. سرطان پستان در بین بانوان بسیار رایج هست. بیش از 98% سرطان پستان در خانم ها رخ می دهد ولی آقایان هم ممکن است به این سرطان مبتلا شوند. به طور میانگین، از هر هشت خانم، یک نفر در طول عمر خود مبتلا به سرطان پستان می شود.

دانلود فایل pdf

مهم ترین عوامل خطر در ابتلا به سرطان پستان

  • عوامل ژنتیکی
  • داشتن سابقه ابتلا به سرطان پستان در یکی از اعضای درجه یک خانواده
  • ابتلا فرد به سرطان پستان در گذشته
  • سابقه دریافت اشعه رادیواکتیو در ناحیه قفسه سینه
  • وضعیت تراکم بافت پستان
  • مصرف داروهای هورمونی
  • وضعیت بارداری، نداشتن فرزند و نازائی
  • نداشتن سابقه شیردهی
  • شروع قائدگی در سنین پایین، قاعدگی نامنظم و یا یائسگی دیررس
  • آلودگی های محیطی مثل استفاده از دخانیات و ...
  • چاقی و اضافه وزن بعد از یائسگی

عوامل خطر یا Risk Factors در سرطان پستان، عواملی است که احتمال ابتلا افراد به این سرطان را بالاتر میبرد، ولی لزوما داشتن یک یا تعدادی از این عوامل به معنای ابتلای قطعی فرد به این بیماری در آینده نیست، ولی باید افراد مستعد با حساسیت نسبت به آنها و براساس برنامه های استاندارد غربالگری و تشخیص زودهنگام اقدامات لازم را انجام دهند.

علائم و نشانه های خطر که باید آنها را جدی بگیریم!

  • وجود و لمس توده در پستان ها و زیر بغل
  • فرورفتگی پوست یا نوک پستان
  • غیر قرینگی جدید در پستان
  • ترشحات خونی و یا آبکی بی رنگ از نوک پستان
  • بزرگی غده های لنفاوی زیر بغل
  • تورم یک طرفه بازو
  • پوسته پوسته شدن نوک پستان
  • تورم بخشی از پستان
  • التهاب و قرمزی پوست پستان (پرتقالی شدن پوست)

همه ما باید یک تقویم سلامتی داشته باشیم!

همه ما باید یک تقویم سلامتی داشته باشیم و تاریخ سیکل های قاعدگی به صورت منظم و وضعیت فیزیکی بدن در این تقویم ثبت شود. همچنین در این تقویم باید مراجعه به پزشک متخصص و تاریخ معاینه سالانه پستان و انجام تصویربرداری غربالگری را علامت بزنیم. هر فرد با در نظر گرفتن شرایط بدنی و سابقه فامیلی یا سن خود و با توجه به تجویز پزشک متخصص و توصیه های کلی می بایست اقدام به انجام معاینات و تصویربرداری های غربالگری سرطان پستان نماید تا تشخیص لازم صورت گیرد و می تواند با یادداشت این موارد در یک تقویم برای خود یک تقویم سلامتی داشته باشد.

برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان چه باید کرد:

آگاهی و شناخت نسبت به علائم هشداردهنده سرطان پستان، باعث می شود تا زمانی که فرد، علامت مشکوکی را در بدن خود مشاهده کرد به سرعت و بدون از دست دادن زمان به پزشک مراجعه کند که ممکن است منجر به تشخیص زودهنگام سرطان پستان شود. برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان نسبت به موارد زیر باید اقدام کرد که لازم و ملزوم یکدیگر هستند:

  • افزایش آگاهی و اطلاعات در خصوص بیماری سرطان پستان و شناخت علائم این بیماری
  • آگاهی از وضعیت پستان های خود و توجه کامل به وضعیت بدن
  • معاینه بالینی توسط پزشک متخصص (ترجیحا جراح عمومی و یا متخصص زنان)
  • انجام تصویر برداری غربالگری (ماموگرافی و در صورت لزوم سونوگرافی و ام آر آی (MRI) ) در فواصل مختلف با توجه به تجویز پزشک معالج

انجام تصویر برداری غربالگری (ماموگرافی و در صورت لزوم سونوگرافی و ام آر آی (MRI) ) در فواصل مختلف با توجه به تجویز پزشک معالج

از وضعیت پستان های خود آگاه باشیم

هر خانمی باید در خصوص وضعیت پستان های خود، شکل، حالت طبیعی و قوام آن به صورت کلی شناخت کافی داشته باشد و به محض ایجاد هر گونه تغییر جدید متوجه آن شود. خودآزمایی پستان میتواند ابزاری باشد برای کمک به اینکه با نگاه کردن دقیق و لمس کردن به روش صحیح از وضعیت خود آگاه باشیم، اما باید توجه داشته باشیم که به هیچ وجه به تنهایی کافی نیست. منظور از خود آزمایی پستان، معاینه پستان توسط خود فرد می باشد. با معاینه مرتب و ماهیانه پستان، با خصوصیات پستان خود آشنا می شوید و در صورت مشاهده هر گونه تغییر جدیدی، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. بهترین زمان برای انجام معایته ماهیانه پستان، 2 الی 3 روز پس از پایان عادت ماهیانه است. روز نهم و یا دهم از شروع عادت ماهیانه، بهترین زمان برای انجام معاینه است. در این زمان پستان ها کمترین حساسیت و سنگینی را دارند، در نتیجه معاینه راحتتر و نتیجه دقیق تر است. برای معاینه صحیح پستان ها بهتر است در هنگام لمس از قسمت انتهایی بند آخر انگشت میانی دست ها (و نه نوک انگشتان) استفاده کنید. هیج وقت پستان را بین انگشتان فشار ندهید. در حال حاضر انجام خود آزمایی پستان در بسیاری ازدستورالعمل های آموزشی رد شده است چون گاها باعث ایجاد خطا در تشخیص می شود و مراجعه سالانه به پزشک متخصص و انجام ماموگرافی سالانه از 40 سالگی به بعد، بهترین روش غربالگری برای خانم های بدون علامت در نظر گرفته می شود.

توصیه های کلی در مورد غربالگری سرطان پستان که هر فرد باید بداند:

دستورالعمل کلی در مورد خانم هایی که مشکل خاص و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان ندارند به صورت زیر است:

  • توصیه می شود از سن 20 الی 40 سالگی، خانم ها هر سال یکبار، معاینات پستان را تحت نظر جراح عمومی و یا متخصص زنان انجام دهند. در این مرحله ممکن است سونوگرافی هم به عنوان مکمل معاینه تجویز می شود. (در مناطق محروم می توان به پزشکان عمومی و یا ماماهای آموزش دیده و یا نزدیکترین پزشک دردسترس در مراکز بهداشت مراجعه کرد.)
  • از 40 سالگی اولین ماموگرافی پایه ای انجام شود و از 40 تا 75 سالگی سالانه یکبار معاینه تخصصی با انجام ماموگرافی و در صورت لزوم سونوگرافی و ام آر آی (MRI) انجام گیرد.
  • از سن 75 سالگی به بعد، در صورت طبیعی بودن شرایط بیمار، برنامه غربالگری تحت نظر پزشک متخصص ادامه پیدا می کند.
  • از سن 75 سالگی به بعد، در صورت طبیعی بودن شرایط بیمار، برنامه غربالگری تحت نظر پزشک متخصص ادامه پیدا می کند
  • در کسانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند و احتمال خطر ابتلا در آنها بالاتر است از سن 35 سال يا ده سال زودتر از سن خويشاوند مبتلا، انجام برنامه تصویربرداری غربالگری (ماموگرافي و سونو گرافی و گاها MRI) توصيه ميگردد
  • معاینه ماهیانه نمی تواند جایگزین معاینه بالینی توسط پزشک و انجام تصویربرداری های غربالگری شود و در واقع در فاصله مراجعات پزشکی، می تواند کمک کننده است
  • فاصله مناسب مراجعه به پزشک متخصص بر اساس شرایط، سوابق، سن و نتایج معاینات قبلی برای هر فرد می تواند متفاوت باشد و به طور کلی فاصله مناسب معاینه برای هر فرد توسط پزشک معالج او مشخص میشود.