بسیاری از زنان در طول زندگی خود ممکن است با ناراحتی‌های ناشی از عفونت‌های واژنی یا عفونت‌های ادراری مواجه شوند. چند نوع عفونت در زنان شایع است که…
ادامه مطلب >
فیبروم‌های رحمی یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان به‌خصوص در سنین باروری است. این تومورها که به‌طور معمول خوش‌خیم (غیر سرطانی) هستند، در رحم زنان رشد می‌کنند و ممکن است با علائمی مانند خونریزی شدید، درد یا فشار شکمی همراه باشند. در این مقاله، به بررسی دلایل ایجاد و علائم فیبروم رحم و نکات مهمی که همه زنان باید درباره این بیماری بدانند، می‌پردازیم.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروئید که با نام فیبروم رحم یا میوم هم شناخته می‌شود، توده‌ای خوش‌خیم و غیرسرطانی است که در دیواره رحم یا روی آن رشد می‌کند. این توده‌ها معمولاً در سنین باروری، یعنی ۳۰ تا ۴۰ سالگی، شایع‌تر هستند. حدود یک زن از هر پنج زن ممکن است در دوران بارداری خود فیبروئید داشته باشند.
فیبروم رحم در دختران هم ممکن است دیده شود اما در سنین پایین ۲۰ سال بسیار نادر است و اغلب در زنان بالغ ظاهر می‌شود.
فیبروم‌ها ممکن است از نظر اندازه بسیار متفاوت باشند؛ از یک توده کوچک چند میلی‌متری گرفته تا توده‌ای که رحم را به اندازه‌ای بزرگ می‌کند که شبیه بارداری چند ماهه به‌نظر می‌رسد. گاهی فرد فقط یک فیبروم دارد و گاهی هم چندین فیبروم در رحم او رشد می‌کند.
فیبروم با کیست فرق دارد. فیبروم رحم توده‌ای خوش‌خیم از بافت عضلانی رحم است اما کیست معمولاً کیسه‌ای پر از مایع است که بیشتر در تخمدان‌ها ایجاد می‌شود.
علت ایجاد فیبروم رحم
دلیل ایجاد فیبروئیدهای رحمی دقیقا مشخص نیست اما تصور می‌شود که سه فاکتور اصلی یعنی هورمون‌ها، ژن و عوامل محیطی در ایجاد فیبروئیدها دخالت دارند.
فیبروئیدهای رحم می‌توانند در مکان‌های مختلف رحم رشد کنند:
- در دیواره عضلانی رحم (میومتر)
- درست زیر سطح پوشش رحم (زیرمخاطی)
- درست زیر پوشش بیرونی رحم (زیرسروزی)
- روی یک پایه بلند در بیرون یا داخل رحم (پدونکولاته)
علائم فیبروم رحم
علائم فیبروم رحم بسته به محل و اندازه آن می‌تواند متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، زنان اصلاً علائمی ندارند و به‌طور اتفاقی در سونوگرافی متوجه وجود فیبروم می‌شوند. اما اگر علائمی مشاهده شود، عوارض فیبروم رحم شامل موارد زیر است:
- خونریزی شدید یا طولانی‌مدت در دوران پریود
- خونریزی بین دوره‌ها
- درد یا فشار در ناحیه لگن
- احساس پری یا سنگینی در پایین شکم
- نیاز مکرر به ادرار
- یبوست
- درد در هنگام رابطه جنسی
- ترشحات فیبروم رحم به‌صورت ترشحات غلیظ، رنگی یا خونی
برای آشنایی بیشتر با ترشحات واژن پیشنهاد می‌کنیم مروری بر مقاله انواع ترشحات واژن نشانه چیست؟ داشته باشید.
علائم ترکیدن فیبروم رحم
ترکیدن فیبروم رحم بسیار نادر است اما اگر اتفاق بیفتد، علائم آن شدید و اورژانسی خواهد بود. بعضی از مهم‌ترین علائم ترکیدن فیبروم رحم:
- درد ناگهانی و شدید در شکم یا لگن
- تب و لرز
- تهوع یا استفراغ
- افزایش ضربان قلب
- خونریزی داخلی (در موارد شدید)
در صورت مشاهده این علائم، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد. ترکیدن فیبروم رحم ممکن است با خطراتی مانند عفونت شدید، شوک یا آسیب به بافت‌های اطراف رحم همراه باشد.
روش‌های تشخیص فیبروم رحم
برای تشخیص فیبروم رحم، پزشک از ترکیبی از معاینه‌های فیزیکی و ابزارهای تصویربرداری استفاده می‌کند:
معاینه لگنی: پزشک ممکن است در معاینه، رحم بزرگ شده یا غیرطبیعی را لمس کند.
سونوگرافی رحم: دقیق‌ترین و رایج‌ترین روش برای تشخیص است. عکس فیبروم رحم در سونوگرافی معمولاً به‌صورت توده‌هایی با بافت متفاوت از رحم قابل مشاهده است.
MRI: در مواردی که نیاز به بررسی دقیق‌تری باشد، از MRI استفاده می‌شود.
هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی: برای بررسی داخلی رحم با ابزارهای باریک و قابل تصویربرداری انجام می‌شود.
غذاهای مضر برای فیبروم رحم
تغذیه نقش مهمی در رشد یا کنترل فیبروم‌ها دارد. برخی غذاها ممکن است باعث تحریک رشد فیبروم شوند. بهتر است زنان مبتلا به میوم یا کسانی که سابقه خانوادگی دارند، از مصرف این غذاها خودداری کنند:
- گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس
- غذاهای پرچرب و سرخ‌شده
- نوشیدنی‌های قندی و نوشابه‌ها
- الکل
- محصولات حاوی قند و آرد سفید
در عوض، رژیم غذایی حاوی سبزیجات برگ سبز، میوه‌ها، غلات کامل و چربی‌های سالم مانند روغن زیتون می‌تواند در کنترل فیبروم مفید باشد.
آیا فیبروم رحم خودبه‌خود از بین می‌رود؟
در برخی موارد، فیبروم رحم ممکن است خودبه‌خود کوچک یا حتی دفع شود، به‌ویژه بعد از یائسگی یا زایمان که سطح هورمون‌ها کاهش می‌یابد. گاهی هم با درمان‌های دارویی یا قطع خون‌رسانی، فیبروم تحلیل رفته و از بدن خارج می‌شود که به آن فیبروم رحم دفع شده می‌گویند.
اگر دچار درد شدید، تب یا ترشحات غیرطبیعی شدید، احتمال دفع فیبروم وجود دارد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. کنترل و بررسی منظم با سونوگرافی بهترین راه برای مدیریت این وضعیت است.
درمان فیبروم رحم
درمان فیبروم‌ها بسته به شدت علائم و وضعیت بیمار متفاوت است. در مواردی که فیبروم کوچک و بدون علامت باشد، ممکن است نیازی به درمان نباشد اما در صورت بروز علائم شدید، گزینه‌های درمانی زیر در دسترس است:
داروها: مانند قرص‌های ضدبارداری یا داروهای تنظیم‌کننده هورمون که می‌توانند خونریزی را کنترل و اندازه فیبروم را کوچک‌تر کنند. (فقط با تجویز پزشک)
تزریق هورمونی: برای کوچک کردن فیبروئیدها از طریق متوقف کردن تخمک‌گذاری.
IUD هورمونی: یک وسیله داخل رحمی است که به کاهش خونریزی کمک می‌کند.
مایومکتومی: جراحی برای برداشتن فیبروم بدون برداشتن رحم؛ گزینه مناسب برای زنانی که قصد بارداری دارند.
هیسترکتومی: برداشتن کامل رحم؛ مناسب برای زنانی که دیگر قصد بارداری ندارند.
امبولیزاسیون شریان رحمی: کاهش خون‌رسانی به فیبروم برای کوچک شدن آن.
اسید ترانکسامیک: برای کاهش مقدار خونریزی.
مکمل‌های آهن: برای جلوگیری یا درمان کم‌خونی ناشی از خونریزی شدید.
نوع درمان شما بستگی به موارد زیر دارد:
- سن
- سلامت عمومی بدن
- علائمی که دارید
- نوع فیبروئیدها
- آیا باردار هستید؟
- محل و اندازه فیبروئیدها
- آیا می‌خواهید در آینده بچه‌دار شوید؟
کلام پایانی
فیبروم رحم یا میوم یکی از شایع‌ترین اختلالات غیرسرطانی در زنان است که می‌تواند بدون علامت باشد یا در موارد شدید با نشانه‌هایی مانند خونریزی شدید، درد لگن و ترشحات غیرطبیعی همراه شود.
شناخت علائم فیبروم رحم و انجام سونوگرافی به‌موقع می‌تواند به تشخیص زودهنگام و جلوگیری از عوارض احتمالی کمک کند.
اگر در سونوگرافی با توده‌ای مشکوک مواجه شدید یا هر یک از علائم ذکر شده را تجربه کردید، مراجعه به متخصص زنان و شروع درمان تحت نظر پزشک، بهترین راه برای حفظ سلامت شماست.
سوالات متداول فیبروم رحم
آیا فیبروم رحم خطرناک است؟
فیبروم رحم در بیشتر موارد خطرناک نیست، اما اگر رشد زیادی داشته باشد یا باعث خونریزی شدید شود، نیاز به درمان دارد.
عکس فیبروم رحم در سونوگرافی چگونه است؟
معمولاً به صورت توده‌هایی با بافت متفاوت و سایه‌دار در دیواره رحم یا داخل آن دیده می‌شود.
آیا با وجود فیبروم، می‌توان باردار شد؟
در بسیاری از موارد بله، اما فیبروم‌های خاص ممکن است بارداری را دشوار کرده یا باعث عوارض شوند؛ بررسی پزشک ضروری است.
چرا فیبروم ایجاد می‌شود؟
ژنتیک، هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون) و عوامل محیطی نقش دارند.
آیا فیبروم رحم در دخترها هم اتفاق می‌افتد؟
این اتفاق نادر است. فیبروم معمولاً در زنان در سنین باروری دیده می‌شود.
آیا قرص برای فیبروم رحم مؤثر است؟
بله، در مواردی می‌توان با مصرف دارو (طبق دستور پزشک)، علائم را کاهش داد یا رشد فیبروم را کنترل کرد.
آیا فیبروم رحم می‌تواند خود به‌خود دفع شود؟
در برخی موارد، به‌ویژه پس از یائسگی یا با درمان دارویی، ممکن است فیبروم کوچک شود یا دفع گردد.
آیا فیبروم باعث بزرگ شدن شکم می‌شود؟
بله، فیبروم‌های بزرگ می‌توانند شکم را بزرگ‌تر نشان دهند یا حس پری در ناحیه زیر شکم ایجاد کنند.
منابع:
my.clevelandclinic.org
mayoclinic.org
clevelandclinic.org
دیدگاه‌های شما
(1)سلام و عرض ادب خدمت شما و تیم بینظرتون ،ممنون بابت اطلاعات خوبتون و آگاهی کاملی که دادین.