تغییرات هورمونی در سیکل پریود و تاثیرات آن
پریود یا عادت ماهانه داستانی است که به شکل طبیعی هر ماه برای زنان تکرار میشود و بازیگرهای اصلی این داستان، هورمونها هستند.
هورمون کلمهای است یونانی به معنای «من برمی انگیزم» و در معنای علمیاش موادی شیمیایی هستند که در غدد درونریز بدن ساخته میشوند و به جریان خون میریزند. در واقع هورمونهای ترشح شده از غدد درونریز نقش پیامرسان شیمیایی را در بدن بازی میکنند و بسیاری از تواناییهای بدن به این واسطه ممکن میشود؛ از جمله رشد استخوانها، ضربان قلب، تاثیر بر توانایی بدن برای تبدیل کالری مصرفی به انرژی… و فرآیند پریود.
در بدن انسان دو نوع کلی هورمون وجود دارد: هورمونهای استروئیدی مانند هورمونهای جنسی و هورمونهای آمینو اسیدی.
بازیگران دیگر داستان پریود:
اما داستان پریود بازیگران دیگری هم دارد که تمام بدن زنان را درگیر میکند بازیگرانی همچون غده هیپوفیز، رحم، گردن رحم، تخمدانها، لولههای فالوپ ، واژن و البته مغز. معمولا داستان پریود در ۲۸ روز شروع میشود، به میانه میرسد و بالاخره پایان میگیرد. البته بعضی وقتها این داستان طی ۲۱ روز انجام میگیرد و در پارهای موارد این داستان پر کش و قوس تا ۳۵ روز هم به درازا میکشد.
نیمه اول سیکل پریود:
در نیمه اول سیکل پریود، هورمون FSH فعالیت خودش را شروع میکند، این هورمون از غده هیپوفیز ساخته و ترشح میشود، با بالا رفتن FSH، فولیکولهای تخمدان تحریک میشوند تا تخمک داخل یکی از تخمدانها شروع به رشد کند. حالا تولید و ترشح استروژن توسط تخمدانها اتفاق میفتد. رشد این تخمک تا حول و حوش روز چهاردهم، یعنی پایان نیمه اول سیکل پریود ادامه دارد (البته با در نظر گرفتن داستان یک سیکل ۲۸ روزه) همینجاست که با بالا رفتن استروژن، به غده هیپوفیز دستور توقف تولید FSH داده میشود. با این دستور، غده هیپوفیز شروع به تولید هورمون LH میکند، این هورمون همان عاملی است که باعث آزاد شدن تخمک از تخمدان و شروع نیمه دوم سیکل پریود میشود.
تخمکگذاری:
حالا داستان به نیمه دومش رسیده است. با آزاد شدن تخمک، تخمکگذاری اتفاق افتاده. این تخمک آزادشده راه خودش را به لوله فالوپ باز میکند، لولهای که بین تخمدان و رحم قرار دارد. نوبت به پروژسترون میرسد و وارد عمل میشود. با بالا رفتن این هورمون که تولیدش بر عهده تخمدانهاست، رحم کاملاً آماده میزبانی از یک جنین میشود اما اگر تازه واردی به نام «اسپرم» پا به این داستان نگذارد و طی یک مدت زمان مشخص و کوتاه، بارداری اتفاق نیفتد، تخمک از چرخه حیات خارج میشود، میزان استروژن و پروژسترون پایین میآید و با این کاهش هورمون دیواره رحم که ضخیم شده و خودش را برای نگهداری از جنین آماده کرده است، تخریب میشود. این تخریب مساوی با خونریزی یا همون پریود است. در واقع اگه سادهتر و دقیقتر بخواهیم بگوییم، استروژن دیواره رحم را میسازد، پروژسترون این دیواره را ضخیم نگه میدارد تا آماده باروری باشد و در نهایت کاهش هر دو هورمون استروژن و پروژسترون همزمان باعث پریود میشود. در این داستان ۲۸روزه و با افزایش و کاهش سطح هورمونها در سیکل پریود اتفاقهای متفاوتی برای بدن ما رخ میدهد. اتفاقهایی مثل مشکلات خواب، اشتهای زیاد، نفخ و درد شکم، سردرد، تعرق شبانه، کلافگی، خستگی، انرژی زیاد و افسردگی و… همه و همه اینها فقط یک دلیل دارند؛ عدم تعادل هورمونها.
خوشبختانه این روزها تاثیر هورمونها کاملاً شناخته شده است و ما میتوانیم حتی بر اساس روزهای سیکل پریود هم تغییرها را پیشبینی کنیم:
۷ روز اول:
پریود شروع شده است. در این روزها بدن و خلق و خو به شدت ضعیف میشوند. دردهای عضلانی، به هم ریختن سیستم گوارش و دلدرد یا سردرد را تجربه میکنید.
۸ روز دوم:
خلق و خو بهتر میشود و اعتماد به نفس و قدرتتان برای انجام کارها هم بالاتر میرود. علاوه بر این پوست در وضعیت بهتری قرار میگیرد و حتی درخشانتر میشود.
۱۳ روز سوم:
شرایط برای تخمکگذاری دوباره آماده میشود. ممکن است این روزها جوشهایی روی صورت پیدا شوند و خشکی پوست را تجربه کنید. با بالا رفتن هورمون پروژسترون یک احساس خوب همراه با خوشحالی به سراغتان میآید. بعد از این پروژسترون به بالاترین حد خود میرسد تا شما PMS یا علائم پیش از پریود را ببینید. دوباره احساس افسردگی و گرفتگی میکنید. ممکن است آرامش خواب شبتان با اختلال همراه شود و در طول روز بدون هیچ دلیل خاصی، خسته باشید.
این یعنی اینکه شما امروز یا فردا پریود میشوید و به نقطه پایان همان داستان ۲۸ روزه رسیدهاید.