بدن ما همیشه راه‌های هوشمندانه‌ای برای حفظ سلامت خود دارد و ترشحات واژن یکی از همین مکانیسم‌های طبیعی است. اما آیا می‌دانید تغییر در رنگ، بو یا میزان این ترشحات می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات پنهان باشد؟ اگر نگران سلامت واژن خود هستید یا سوالی در مورد تغییر ترشحات روزانه خود دارید، این مقاله پاسخی جامع به تمام دغدغه‌های شماست.
ترشحات واژن چیست؟
ترشحات واژن مایعی شفاف، سفید یا متمایل به سفید است که از واژن خارج می‌شود. این ترشحات توسط رحم، دهانه رحم و واژن تولید و عمدتاً از سلول‌ها و باکتری‌ها تشکیل شده‌اند. ترشحات طبیعی واژن به تمیز و مرطوب نگه داشتن واژن کمک کرده و با باکتری‌های مضر و عفونت مبارزه می‌کنند. وجود این ترشحات فرآیندی طبیعی است اما تغییر در ظاهر یا بوی آنها می‌تواند نشانه وجود عفونت یا بیماری باشد.
مقدار ترشحات واژن در افراد مختلف متفاوت است. بعضی افراد ترشحات بیشتری دارند، در حالی‌که برخی دیگر مقدار کمتری مشاهده می‌کنند. تغییر رنگ، بو، غلظت یا حجم ترشحات می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل در واژن یا رحم باشد. خوشبختانه بیشتر دلایل ترشحات غیرطبیعی با دارو درمان‌پذیر هستند.
انواع ترشحات واژن
انواع ترشحات واژن بر اساس رنگ، بافت، بو و میزان ترشح به چند دسته تقسیم می‌شود که در ادامه هرکدام را توضیح می‌دهیم:
- ترشحات سفید رنگ واژن
- ترشحات شفاف و آبکی واژن
- ترشحات شفاف و چسبنده واژن
- ترشحات قهوه‌ای یا قرمز رنگ واژن
- ترشحات زرد، سبز و خاکستری رنگ واژن
این ترشحات گاهی با علائمی مانند سوزش یا خارش واژن همراه‌ست؛ در صورت مشاهده این علائم و تغییر رنگ، بو یا بافت ترشحات، حتما به پزشک مراجعه کنید.
ترشحات سفید رنگ واژن
ترشحات سفید یا شیری رنگ بیشتر قبل یا بعد از پریود شایع هستند. با مشاهده عکس ترشحات شیری رنگ واژن، مشاهده می‌کنید که معمولاً شفاف و چسبنده بوده و بوی خاصی ندارند.
ترشحات پنیری واژن که گاهی با خارش همراه‌ست، با ترشحات سفیدرنگ فرق دارد و معمولا نشان‌دهنده عفونت قارچی واژن است که نیاز به بررسی پزشک دارد.
ترشحات آبکی و شفاف واژن
ترشحات واژن در دوران تخمک‌گذاری یا هنگام تحریک جنسی و در بارداری، ترشحاتی شفاف‌تر و آبکی هستند. ترشحات آبکی واژن معمولاً طبیعی بوده و به حفظ رطوبت و تمیزی واژن کمک می‌کنند. این ترشحات ممکن است در فازهای مختلف چرخه پریود، بعد از ورزش یا هنگام تحریک جنسی افزایش یابد.
ترشحات شفاف و چسبنده واژن
ترشحات شفاف اما کشسان و شبیه به مخاط، می‌تواند نشانه تخمک‌گذاری باشد. وظیفه اصلی آنها تسهیل حرکت اسپرم در دهانه رحم و کمک به باروری است. این ترشحات در اواسط چرخه قاعدگی، یعنی حدود ۱۴ روز قبل از پریود بعدی، بیشتر دیده می‌شود.
ترشحات قهوه‌ای یا قرمز رنگ واژن
ترشحات قهوه‌ای یا خونی (صورتی مایل به قرمز) معمولاً ترشحات قبل از پریود هستند و لکه‌بینی بین دوره‌های پریود هم می‌تواند جزو این دسته از ترشحات باشد.
لکه‌بینی در طول دوران پریود و بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده می‌تواند نشانه بارداری، و لکه‌بینی یا ترشحات تیره در اوایل بارداری ممکن است نشان‌دهنده سقط جنین باشد.
ترشحات زرد، سبز و خاکستری رنگ واژن
ترشحات زرد کم‌رنگ ممکن است طبیعی باشد اما ترشحات زرد و سبز تیره یا ترشحات خاکستری‌رنگ که غلیظ، تکه‌تکه یا بدبو و نشانه عفونت باکتریایی یا عفونت‌های مقاربتی هستند، نیاز به مراجعه به پزشک دارند.
ترشحات واژن در شرایط مختلف
- ترشحات واژن قبل از پریود: معمولاً سفید یا شیری رنگ است و نشان‌دهنده شروع پریود است.
- ترشحات واژن بعد از پریود: ترشحات کم و شفاف معمولاً نشانه بازگشت تعادل طبیعی واژن است.
- ترشحات واژن بعد از لقاح: ترشحات چسبناک و سفید می‌تواند از علائم اولیه بارداری باشد.
- ترشحات واژن در بارداری: به‌دلیل تغییرات هورمونی، افزایش این ترشحات طبیعی است.
- ترشحات واژن در تخمک‌گذاری: ترشحات آبکی و کشسان برای کمک به حرکت اسپرم مشاهده می‌شود.
انواع ترشحات واژن در بارداری
حجم ترشحات واژن در دوران بارداری افزایش می‌یابد تا خطر عفونت‌های واژن و رحم کاهش یابد.
در هفته‌های پایانی بارداری، ترشحات به حداکثر میزان خود می‌رسد و ممکن است حاوی مخاط صورتی باشد.
این مخاط معمولاً حالت چسبناک و ژله‌ای دارد و نشان‌دهنده آماده شدن بدن برای زایمان است.
ترشحات طبیعی واژن
ترشحات طبیعی واژن معمولاً بی‌رنگ، شفاف یا شیری رنگ هستند، بوی ملایمی دارند و غلظت آنها در طول چرخه پریود تغییر می‌کند. به این ترشحات، ترشحات سالم واژن گفته می‌شود.
- ترشحات شیری رنگ واژن: نشانه سلامت و عملکرد طبیعی واژن است.
- ترشحات آبکی واژن: در زمان تخمک‌گذاری و تحریک جنسی مشاهده می‌شود. همچنین افزایش حجم آن ممکن است نشانه بارداری باشد.
چه مقدار از ترشحات واژن طبیعی است؟
در زنانی که هنوز به سن یائسگی نرسیده‌اند، طبیعی است که در طول ۲۴ ساعت حدود ۲ تا ۵ میلی‌لیتر -تقریباً نصف تا یک قاشق چای‌خوری- ترشحات واژینال داشته باشند. مقدار این ترشحات ممکن است روزبه‌روز متفاوت باشد و اغلب تحت تأثیر عواملی مانند تخمک‌گذاری و روش‌های جلوگیری از بارداری قرار می‌گیرد.
ترشحات غیرطبیعی واژن
ترشحات غیرطبیعی معمولاً با تغییر در رنگ، بو یا قوام همراه است. برخی از علائم این نوع ترشحات شامل موارد زیر هستند:
- ترشحات زرد یا سبز رنگ: ممکن است نشان‌دهنده عفونت باکتریایی یا مقاربتی باشد.
- ترشحات بدبو: ممکن است به‌دلیل عفونت‌های واژینوز باکتریایی یا تریکوموناس باشد.
- ترشحات کف‌آلود: معمولاً با عفونت تریکوموناس مرتبط است.
- ترشحات پنیری شکل: این نوع ترشح ممکن است ناشی از عفونت قارچی باشد.
علت ترشحات واژن
ترشحات واژن نتیجه عملکرد طبیعی بدن و تغییر در سطح استروژن است. عواملی مانند تخمک‌گذاری، تحریک جنسی، قرص‌های ضدبارداری و بارداری می‌توانند مقدار ترشحات را افزایش دهند. تغییر رنگ، بو یا بافت ترشحات می‌تواند به‌دلیل عدم تعادل باکتریایی در واژن باشد که احتمال ابتلا به انواع عفونت را افزایش می‌دهد.
برخی از رایج‌ترین علل ترشحات غیرطبیعی واژن شامل موارد زیر است:
- عفونت‌های قارچی: باعث ترشحات پنیری و خارش واژن شده و بوی خاصی ندارد.
- واژینوز باکتریایی: باعث ترشحات بدبو، گاهی شبیه ماهی، خاکستری رنگ و آبکی می‌شود.
- تریکوموناس: باعث ترشحات کف‌آلود، زرد یا سبز رنگ و بدبو شده و از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود.
- بیماری‌های مقاربتی: باعث ترشحات غیرطبیعیِ زرد یا کدر رنگ، همراه با بو و التهاب می‌شود.
- سوزاک و کلامیدیا: باعث ترشحات زرد، سبز یا چرکی می‌شوند و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به بیماری التهابی لگن (PID) شوند.
- محصولات بهداشتی معطر: استفاده از این محصولات ممکن است باعث تحریک، حساسیت یا تغییر در تعادل باکتری‌های واژن شود و ترشحات سفید و غلیظ همراه با خارش را ایجاد کند.
آیا ترشحات واژن می‌تواند علت غیرعفونی داشته باشد؟
بعضی از ترشحات واژن معمولاً به تغییرات طبیعی در بدن یا عوامل خارجی مربوط می‌شود و همیشه نشانه عفونت نیست. برخی از علل غیرعفونی شامل موارد زیر هستند:
- تحریک ناشی از مواد شوینده، صابون‌ها یا مواد شیمیایی
- تغییرات هورمونی در زمان تخمک‌گذاری، بارداری یا یائسگی
- تغییر در تعادل هورمونی بر اثر استرس و اضطراب
- تحریک ناشی از رابطه جنسی
تشخیص و درمان ترشحات غیرطبیعی واژن
پزشک معمولاً معاینه فیزیکی و لگنی انجام می‌دهد و سوالاتی درباره علائم، دوره‌های قاعدگی و سبک زندگی می‌پرسد. گاهی برای بررسی دقیق‌تر، نمونه‌گیری از ترشحات واژن یا دهانه رحم انجام می‌شود.
درمان ترشحات غیرطبیعی واژن بر اساس علت آنها، متفاوت است و می‌تواند شامل آنتی‌بیوتیک کوتاه‌مدت یا در موارد نادر جراحی باشد.
درمان خانگی ترشحات غیرطبیعی واژن
- شست‌وشوی ملایم اطراف واژن با آب ولرم
- اجتناب از دوش واژینال و مصرف محصولات معطر
- خشک کردن کامل ناحیه و پوشیدن لباس زیر نخی
- استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی
- تعویض به‌موقع نوار بهداشتی در دوران پریود
درمان پزشکی ترشحات غیرطبیعی واژن
- مصرف داروهای ضد قارچ یا آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک
- بررسی‌های هورمونی در صورت لزوم
- درمان ترشحات واژن بر اثر عفونت‌های مقاربتی با تجویز داروهای مناسب و کرم‌های واژینال
کلام پایانی
ترشحات واژن معمولاً بخشی طبیعی از سلامت دستگاه تناسلی زنان است. با این‌حال، هرگونه تغییر در رنگ، بو یا قوام آن می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. در صورت مشاهده ترشحات غیرطبیعی واژن، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان ضروری است.
سوالات متداول ترشحات واژن
ترشحات طبیعی واژن چگونه است؟
ترشحات طبیعی واژن بوی نامطبوع یا شدید ندارد و به‌طور معمول شفاف و شیری‌رنگ، غلیظ و چسبنده و همچنین لغزنده و مرطوب است.
آیا داشتن ترشحات روزانه واژن طبیعی است؟
به‌طور خاص، داشتن ترشحات سفید و شفاف واژن هر روز، طبیعی است. ترشحات طبیعی همچنین کمی غلیظ و شبیه به مخاط است و بوی ملایمی دارد.
علت شور بودن ترشحات واژن چیست؟
علت شور بودن ترشحات واژن ممکن است به‌دلیل تغییرات هورمونی، رژیم غذایی یا تغییر در تعادل الکترولیت‌ها باشد.
ترشحات آبکی واژن نشانه چیست؟
این نوع ترشحات معمولاً در زمان تخمک‌گذاری و تحریک جنسی رخ می‌دهد و افزایش آن نشانه باروری است اما اگر با بو یا رنگ غیرمعمول همراه باشد، نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.
آیا ترشحات شیری رنگ واژن طبیعی است؟
ترشحات شیری رنگ معمولاً طبیعی است و نشان‌دهنده سلامت واژن می‌باشند.
علت ترشحات بدبوی واژن چیست؟
عفونت‌هایی مانند واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس می‌توانند باعث بوی بد ترشحات واژن شوند.
آیا ترشحات واژن بعد از رابطه جنسی طبیعی است؟
این ترشحات معمولاً ناشی از تحریک جنسی است اما اگر بو، رنگ یا بافت غیرعادی داشته باشد ممکن است نشانه عفونت هم باشد و نیاز به انجام آزمایش و بررسی توسط پزشک دارد.
آیا تغییر در ترشحات واژن همیشه نشانه عفونت است؟
ممکن است تغییراتی قبل یا بعد از پریود مشاهده کنید که معمولا طبیعی هستند اما تغییر رنگ، حجم یا بوی ترشحات می‌تواند نشانه عفونت باشد که برای اطمینان، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
منابع: medicalnewstoday، healthline.com
مطالب مرتبط
آی یو دی چیست و چطور از حاملگی جلوگیری می‌کند؟
آی یو دی (IUD) یکی از روش‌های رایج و موثر جلوگیری از بارداری است. این دستگاه کوچک داخل رحم قرار گرفته و به‌دلیل اثربخشی بالا، برگشت‌پذیری و عدم…
علت خارش واژن و بهترین درمان خانگی و دارویی آن
خارش واژن یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این مشکل در سنین مختلف اتفاق می‌افتد و منجر به ناراحتی‌های جسمی…
ویروس HPV چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟
HPV جزو رایج‌ترین ویروس‌های انتقالی از راه ارتباط جنسی است که همیشه منجر به مشکل حاد نمی‌شود اما بعضی از انواع آن می‌تواند بدون هیچ علائمی در بدن…