پریود در بارداری، از موضوعاتی است که بسیاری از مادران باردار را نگران میکند. در واقع، عادت ماهانه در دوران بارداری اتفاق نمی‌افتد اما ممکن است خونریزی‌هایی رخ…
ادامه مطلب >
اگر تا به‌حال دردهای پریود غیرعادی و شدید را تجربه کرده‌اید؛ طوری‌که زندگی روزمره‌تان را مختل کرده باشد یا اگر با خستگی مداوم و مشکلات باروری دست‌وپنجه نرم کرده‌اید، علت آنها ممکن است آندومتریوز باشد. در این مقاله، با علائم اندومتریوز و روش‌های درمان آن آشنا می‌شوید.
آندومتریوز چیست؟
اندومتریوز (Endometriosis) یک بیماری مزمن است که تقریباً ۱۰ درصد از زنان و دختران را در سنین باروری تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بافتی مشابه دیواره داخلی رحم (اندومتر) خارج از رحم رشد میکند. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید در لگن شود و باردار شدن را دشوار کند.
آندومتریوز ممکن است از اولین پریود دختران شروع شود و باعث التهاب و ایجاد چسبندگی بین بافت‌ها در ناحیه لگن و در موارد نادر، سایر قسمت‌های بدن می‌شود.
علائم آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز اغلب باعث درد شدید در ناحیه لگن به‌ویژه در دوران پریود، خونریزی شدید پریود، اختلال در باردار شدن، درد هنگام رابطه جنسی یا بعد از آن، درد هنگام ادرار یا دفع مدفوع، نفخ یا حالت تهوع، خستگی، افسردگی یا اضطراب می‌شود. علائم اندومتریوز معمولاً پس از یائسگی بهبود می‌یابد اما همیشه این‌گونه نیست.
بعضی از افراد مبتلا به آندومتریوز هیچ علامتی ندارند اما برای افرادی که علائم را تجربه می‌کنند، درد در ناحیه پایین شکم (لگن) یک نشانه رایج است. علائم آندومتریوز متنوع و گسترده هستند و گاهی افرادی که علائم دارند ممکن است از وجود این بیماری آگاه نباشند.
علت آندومتریوز چیست؟
علت دقیق اندومتریوز هنوز ناشناخته است. با این‌حال، فرضیه‌های زیر مطرح هستند:
- پریود برگشتی: سلول‌های اندومتر از طریق لوله‌های فالوپ به حفره لگنی بازمی‌گردند.
- متاپلازی سلولی: تغییر شکل سلول‌ها به سلول‌های مشابه اندومتر.
- تغییر سلول‌های جنینی: هورمون‌هایی مانند استروژن ممکن است سلول‌های جنینی را در دوران بلوغ به سلول‌های مشابه اندومتر تبدیل کنند.
- عوارض ناشی از زخم جراحی: سلول‌های اندومتر می‌توانند به بافت زخم‌های جراحی مانند سزارین، بچسبند.
- انتقال سلول‌های اندومتر: سیستم لنفاوی و رگ‌های خونی، سلول‌های آندومتر را به سایر بخش‌های بدن منتقل می‌کنند.
- اختلال در سیستم ایمنی: اختلالات سیستم ایمنی می‌تواند مانع از شناسایی و از بین بردن بافت آندومتر شود.
- تغییرات هورمونی: می‌تواند باعث تحریک رشد سلول‌های اندومتر در خارج از رحم شود.
آندومتریوز چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص آندومتریوز معمولاً با بررسی تاریخچه علائم پریود و درد مزمن لگنی آغاز می‌شود. در بعضی موارد، از تصویربرداری‌هایی مانند سونوگرافی یا MRI استفاده شده، گاهی هم برای تایید تشخیص لاپاراسکوپی توصیه می‌شود.
کیست آندومتریوز چیست؟
کیستهای اندومتریوز تخمدانی یا «کیستهای شکلاتی»، نوعی کیست حاوی خون قدیمی، داخل یا روی تخمدان‌ها هستند. در این کیست‌ها، بافتی مشابه پوشش داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم رشد کرده و در نتیجه آن ممکن است علائم ناخوشایندی ایجاد شود که پزشک می‌تواند به مدیریت آنها کمک کند. در برخی موارد، برداشتن این کیست‌ها بهترین راه‌حل است.
تقریباً ۱۰٪ از افراد دارای عادت ماهانه، به آندومتریوز مبتلا هستند و حدود ۱۷٪ تا ۴۴٪ از آنها کیستهای اندومتریوز تخمدانی را تجربه می‌کنند.
تخمدان پلی‌کیستیک با کیست اندومتریوز تخمدانی تفاوت‌های اساسی دارد؛ برای آشنایی با تخمدان پلی‌کیستیک نگاهی به مقاله زیر داشته باشید.
مقاله مرتبط:
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) چیست و چطور درمان می‌شود؟
گاهی افزایش وزن ناگهانی، پریودهای نامنظم، جوش و آکنه پوستی، ریزش مو یا افزایش موهای زائد روی صورت ... مطالعهآیا آندومتریوز سرطان خوش‌خیم است؟
آندومتریوز یک بیماری خوش‌خیم است اما می‌تواند باعث عوارض جدی‌تر شود. اگرچه نادر است ولی برخی تحقیقات به ارتباط بین اندومتریوز و افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان اشاره کرده‌اند.
همچنین نوع دیگری از سرطان به نام آدنوکارسینومای وابسته به اندومتریوز ممکن است در سنین بالاتر در افرادی که مبتلا به اندومتریوز بوده‌اند، بروز کند که احتمال این نوع سرطان هم نادر است.
تاثیر آندومتریوز روی بارداری
یکی از عوارض اصلی اندومتریوز مسئله ناباروری است. تقریبا نیمی از افرادی که مبتلا به اندومتریوز هستند، برای باردار شدن دچار مشکل می‌شوند. برای بارداری، تخمک آزاد شده باید از طریق لوله فالوپ به سمت رحم حرکت کرده و توسط اسپرم بارور شود. اندومتریوز ممکن است لوله را مسدود کرده و مانع از اتصال تخمک و اسپرم شود.
با این‌حال، بسیاری از افرادی که مبتلا به اندومتریوز خفیف تا متوسط هستند، هنوز قادر به بارداری و نگهداری جنین تا پایان دوره بارداری هستند. برای افزایش شانس بارداری، درمان‌هایی مانند تحریک تخمدان، لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا جراحی برداشتن بافت آندومتریوز تجویز می‌شود.
آندومتریوز در دختران مجرد
آندومتریوز ممکن است در دختران مجرد نیز تشخیص داده شود. علائم در این گروه شامل درد شدید قاعدگی و اختلال در فعالیت‌های روزمره است. تشخیص زودهنگام می‌تواند به کاهش درد و کنترل علائم کمک کند.
انواع روش درمان آندومتریوز
درمان آندومتریوز و انتخاب دارو به عواملی مانند شدت علائم، سن بیمار و تمایل به بارداری بستگی دارد. درمان دارویی آندومتریوز می‌تواند به کاهش علائم و کنترل رشد غیرطبیعی بافت‌ها کمک کند اما هیچ دارویی به‌طور قطعی این بیماری را درمان نمی‌کند. هدف اصلی درمان، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی فرد است.
در ادامه گزینه‌های درمانی که توسط پزشک تجویز می‌شود را بررسی می‌کنیم:
- داروهای مسکن: مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، دیکلوفناک
- داروهای هورمونی: شامل پیشگیری از بارداری یا قرص‌های ضدبارداری، IUDهای هورمونی، داروهای پروژستینی و انواع تزریق‌ها
- قرص‌های ضد آندروژن: مانند سپترولین و فلوتامید
- جراحی: برای برداشتن بافت‌های آندومتریوز یا چسبندگی‌ها به‌ویژه در موارد شدید
- درمان ناباروری: مانند IVF برای زنانی که قصد بارداری دارند
انتخاب بهترین گزینه درمانی باید با مشورت پزشک متخصص انجام شود تا بر اساس شرایط فردی و نیازهای بیمار تنظیم گردد.
درمان آندومتریوز با طب سنتی
برخی از افراد برای مدیریت علائم به درمان‌های طبیعی روی می‌آورند. روش‌هایی مانند طب سوزنی، دمنوش‌های گیاهی و تغییر رژیم غذایی که باید با مشورت و تشخیص پزشک انجام شوند.
آیا با برداشتن رحم، آندومتریوز درمان می‌شود؟
هیسترکتومی (برداشتن رحم) ممکن است در برخی موارد شدید به‌عنوان آخرین راه‌حل توصیه شود. با این‌حال، این روش همیشه به درمان قطعی منجر نمی‌شود، زیرا بافت آندومتریوز می‌تواند در خارج از رحم باقی بماند.
رژیم غذایی آندومتریوز
رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش التهاب و علائم اندومتریوز کمک کند. نکات کلیدی شامل:
- مصرف غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند سبزیجات برگ سبز
- کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع
- استفاده از ماهی‌های چرب مانند سالمون برای تامین امگا ۳
- مصرف فیبر بالا برای بهبود عملکرد روده
کلام پایانی
آندومتریوز یک بیماری پیچیده و مزمن است که نیاز به آگاهی، تشخیص زودهنگام و مدیریت موثر دارد. اگرچه درمان قطعی وجود ندارد اما گزینه‌های دارویی، جراحی و حتی تغییر سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم آن کمک کند. توجه به رژیم غذایی نیز می‌تواند بهبود کیفیت زندگی را تسهیل کند. آگاهی‌بخشی درباره این بیماری، نقش مهمی در کاهش تاخیر تشخیص و بهبود نتایج درمانی دارد.
سوالات متداول آندومتریوز
بهترین دارو برای درمان آندومتریوز چیست؟
هیچ داروی خاصی به‌تنهایی نمی‌تواند آندومتریوز را درمان کند اما داروهای هورمونی مانند آنالوگ‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین، قرص‌های ضد آندروژن و قرص‌های ضدبارداری ترکیبی، معمولاً برای کاهش علائم و کنترل بیماری موثر هستند که باید توسط پزشک تجویز شوند.
منابع: who، mayoclinic، healthline
سلام خدمت دکتر من بیماری اندمتروز داشتم ومجبور شدم رحم برذارن الان 3 سال بعد اون درد شدیدی در دلنبچه دارم
سلام عزیزم
درد در ناحیه لگن پس از جراحی برداشتن رحم (هیسترکتومی) ممکنه به علت چسبندگی‌های داخلی، آسیب به اعصاب یا باقی موندن بخشی از بافت آندومتر باشه. ممکن هم هست دلایل دیگری داشته باشه که توصیه می‌کنیم با یه متخصص زنان یا جراح مشورت کنید تا بررسی دقیق‌تری برای شناسایی علت انجام بشه.
سلام من ۵سال آندومتر یوز دارم والان یکسال ونیم همراه باخونریزی شدید آخرین راه که الان جراحی آیا آسیب‌های بعداز عمل داره یانه
سلام مشگل منم تخمدان پولی کیستیکه 15سال این مشگل رو دارم 2ماه درد سینه میشم وتوده تو سینم حس کردم سنو گرفتم . گفتن قدهای شیریم بزرگ شدن. الان استرسم خیلی بیشتر شده میترسم اینم تبدیل به کیست سینه شه؟ . میشه جواب سوالم رو بدید ممنون
سلام من هم ضخامت دیواره رحم داشتم بعد کلی دارو سونوگرافی تشخیصی داده شد که رحم خارج کنم ولی با دارو گیاهی ضخامت ۴۰ دیواره رحم به ۵رسید میشم هم داشتم همه رفع شدن والان هر ۶ماه سونوگرافی می رم و کنترل می کنم
سلام وقتتون به خیر
میشه لطف کنین و بگین که از چه دارو گیاهی هایی استفاده کردین؟
سلام میشه بگین از کجا داروگیاهی گرفتین
کدوم شهر هستین
منم مشکل شمارو دارم
سلام با کدام دارو های گیاهی ضخامت رو به ۵ رساندید ممنون میشم اسم گیاه ها رو بفرمایید
باسلام واحترام ممنونم از مطالب مفید و جامع شما
سلام.. شبتون به خیر.. من 44 ساله هستم… در سن 39 سالگی هیسترکتومی کردم و تخمدان چپ رو هم با جراحی همزمان برداشتند… در حال حاضر تخمدان راست دارم… ولی پنج ماه بعد هیسترکتومی… تا کنون هر ماه در تاریخ پریود های قدیمم چند روز خونریزی با حجم کم دارم و بعد سه روز قطع میشه… البته سونوگرافی کردم در ناحیه ی کاف واژن ندول از جنس آندومتریوز وجود داره؟ سوالم اینه اگه من جهت تمیز کردن کانال واژن تحت جراحی قرار نگیرم.. ممکنه بعد از یائسگی این بافت از بین بره؟واینکه وجود این بافت خطرناکه… چند جا مراجعه کردم هر کدوم نظر متفاوت داشتن
سلام کیست شکلاتی داشتم سنم 44سال.بچه.دارنمیشم رحم بزرگ میترسم ازکاشت استفاده کنم کیست در آوردم چکار کنم برم دنبال این کار
باسلام
من هم ۴۳ساله هستم
۴ساله درگیر آندو متریوز هستم
و چند بار سونو رفتم
ولی خدا رو شکر سایزش تغییر نکرده و اصلا بزرگ نشده،
آیا چون کیست بزرگتر و پیشرفته تر نشده ،میتونم کمتر نگران باشم
سلام من 10سال پیش اندومتریوزداشتم جراحی کردم برداشتن دیگ رشد نکرد ولی باردارنشدم دیگ ایا باردارمیشم باید چکارکنم
Very nice ,thank
سلام من ۲۰ سال پیش عمل اندومترزوز‌انجام دادم ولی حالا که به سن ۴۵ سالگی رسیدم دوباره دارمه دردام شروع میشه ودرمدت این ۲۰سال من قرص ال دی مصرف کردم
والا
منم سنو گرفتم کیست شکلاتی دارم الانم درد دارم چکار کنم
سلام خسته نباشید من 32سالمه 3سال اندمتریوزجدارمثانه دارم دردای خیلی شدیدی موقع پریودی دارم قرص ال دی میخورم پریودنشم توروخدایه دکترخوب توبیمارستان دولتی تهران بگیدبرم پیشش عمل کنم میگن عملت سخته شخصی هاهم هزینش بالاس ندارم
اندومتریوزداشتم ۴بارکورتاژ شدم بچه دارنشدم ۴۸سالمه
سلام من بعداز ۱۰سال لگن درد شدید مشکلات خونریزی های چندسال اواخر درسال ۴۰۱از اصفهان ب دستور پزشک های زیادی برشیراز منتقل و پیش پرفسور سعید البرزی رحم و تخمدان چپ و دو توده بزرک داشتن وتخمدان راست را بخاطر سن کم تاجایی که شده بود تمیز کرده از اندومتریوزهاشو درآوردن جراحی فوق العاده آیی حدود ۶ساعت انجام دادن خیلی راضی بودم ولی متاسفانه دیگه اون آدم سابق نیستم تمام بدنم ضعف دارد عصبی هستم سمت چپ لگنم درد میکند وتمام بدنم پراز لیپوم شده عصب‌های دستهایم درگیرو فلجم کرده آیا راهی برای درمان دارم ممنون
سلام خدمت خانم دکتر.من ده سال اندومتیوزدارم یکبارعمل کردم دوتادختردارم.بعدسزارین دختردوم خونریزی شدیددردشدیددرلگن .استرس افسردگی خستگی شدیدهمیشه دارم .
سلام خدمت خانم دکترمن اندومتیوزدارم دوازده سال پیش عمل کردم بعداززایمان سزارین خونریزی شدیدودردشدیددرلگن دارم .احساس خستگی وافسردگی گرفتم.هنگاهم خونریزی خون لخته زیادی دارم .
سلام میشه لطف کنید اسم داروها رونویسی باتشکر.
سلام من ۳۰سالمه رحم ندارم ولی تخمدان‌ها هستن الان کیست آندومتریو دارن وارفارین مصرف میکنم چکار کنم خیلی درد دارم
سلام من درست نوزده سالگی داشتم هرچقدردکتررفتم خوب نشدم داروسنتی استفاده کردم خوب شدم الان چهارتافرزنددارم توصیه ام طب سنتی
سلام جناب دکتر من دیواره رحمم کلفت شده خونریزیم قط نمیشدکلی مجسترول هورمونی دادن نشد کورتاژ کردن الان یک ماهه قط شده تازه دوروزه لکه پریود میبینم لطفآ بگین من عمل کنم یا چه داروی استفاده کنم کیست هم تشخیس دادن کیستومیوم چیکارکنم خطری هست یانه
من ۵۳ سالمه ضخامت ۲۰ داشتم داروی گیاهی استفاده کردم ضخامت خارج شد از بدنم
من۳ ساله قرص وروژست میخورم بهترم کیستام برطرف شده