پریود یا عادت ماهانه، فرایندی طبیعی در بدن زنان است که از دوران بلوغ آغاز میشود و معمولاً تا یائسگی ادامه دارد. در این مقاله به توضیح کامل…
با شنیدن نام پریود، یاد چه چیزهایی میافتید؟ تا حالا به فواید پریود فکر کردهاید؟ میدانید چرخه منظم پریود میتواند نشاندهنده تعادل هورمونها و سلامتی بدن زنان باشد؟ شاید تجربه پریود برای همه زنان خوشایند نباشد؛ اما این اتفاق طبیعی و شگفتانگیز، در سلامتی جسم و روان زنان نقش مهمی دارد. این مطلب، همه آنچه را که بهتر است در مورد فواید پریود بدانید، در اختیارتان میگذارد.
تعریفی کوتاه از پریود؛ پریود چیست؟
مدت کوتاهی بعد از شروع بلوغ در دختران و حدود ۲ سال بعد از رشد پستانها، حوالی ۱۲ تا ۱۳ سالگی، خونریزی پریود یا قاعدگی اتفاق میافتد. البته ممکن است در بعضی از دختران زودتر یا دیرتر از این زمان باشد. در زمان قاعدگی، پوشش داخلی رحم میریزد و همراه خون از دهانه رحم و واژن خارج میشود. در طول این دوره، معمولا ۲ یا ۳ روز خونریزی نسبتا شدید و بهدنبال آن ۳-۴ روز خونریزی سبک است.
چرخه پریود یا چرخه قاعدگی؛ هر چرخه چند روز طول میکشد؟
چرخه پریود مجموعهای از تغییرات هورمونی ماهانه است. از روز اول خونریزی هر ماه تا روز اول خونریزی ماه بعدی یک چرخه پریود یا قاعدگی نام دارد. خونریزی قاعدگی ممکن است هر ۲۱ تا ۳۵ روز اتفاق بیفتد و ۲ تا ۷ روز طول بکشد. در واقع طول هر چرخه طبیعی پریود بین ۲۱ تا ۳۵روز متغیر است. در چند سال اول بعد از شروع قاعدگی، چرخههای طولانیمدت رایج است؛ ولی با افزایش سن، چرخههای قاعدگی کوتاه و منظمتر میشوند.
هر چرخه پریود فازهای مختلفی دارد و تقریبا اواسط هر چرخه یکی از تخمدانها تخمک آزاد میکند. حالا اگر تخمک آزاد شده در طی تخمکگذاری بارور نشود، پوشش داخلی رحم از طریق واژن میریزد و خونریزی شروع میشود. خونریزی ممکن است بسته به فیزیولوژی بدن شما سبک یا سنگین، دردناک یا بدون درد، طولانی یا کوتاه باشد.
اهمیت توجه به وضعیت چرخه پریود
وضعیت چرخه پریود شما میتواند اطلاعات مهمی درباره سلامتی جسم و روانتان به شما بدهد. اما قبل از آن بگذارید یک سوال از شما بپرسیم. آیا میدانید آخرین دوره قاعدگی شما چه روزی شروع شده یا چه مدت طول کشیده است؟ اگر نه، زمان آن رسیده که به وضعیت دورههای قاعدگیتان بیشتر توجه کنید.
پیگیری چرخههای قاعدگی با کمک روزشمار پریود میتواند به شما کمک کند تا بفهمید چه چیزهایی عادی است یا چه تغییری غیرعادی بهنظر میرسد. همچنین، زمان سندرم پیش از قاعدگی، پریود و تخمکگذاریتان را متوجه میشوید. خوب است بدانید درحالیکه بینظمی گاهبهگاه در پریود معمولا جدی نیست، اما گاهی اوقات میتواند علت مهمی داشته باشد.
اختلالات قاعدگی؛ چرا پریود نامنظم یا قطع میشود؟
همانطور که گفتیم سیکل قاعدگی طبیعی میتواند از ۲۱ روز تا ۳۵ روز متغیر باشد. درصدی از زنان ممکن است پریود نامنظم داشته باشد که اغلب دلیل خاصی ندارد؛ اما گاهی نیز نشاندهنده یک مشکل جدی است. بیشترین مشکلات قاعدگی در زنان عبارتند از:
- سیکلهای قاعدگی کمتر از ۲۱ روز و بیشتر از ۳۵ روز
- خونریزی پریود بیشتر از ۷ روز
- قاعدگی همراه با درد، گرفتگی، حالت تهوع و استفراغ
- قطع پریود تا ۳ دوره یا بیشتر
- پریودهای بسیار سنگین یا بسیار سبکتر از میزان طبیعی
- خونریزی یا لکهبینی بین سیکلهای قاعدگی، بعد از یائسگی و بعد از رابطه جنسی.
آیا میدانید چه عواملی باعث مشکلات قاعدگی میشوند؟ در بیشتر مواقع، بیماریهای زمینهای میتوانند باعث پریود نامنظم یا حتی قطع پریود شوند که به چند مورد از اختلالات پریود اشاره میکنیم:
- آندومتریوز
- سرطان رحم و دهانه رحم
- تخمدان پلیکیستیک یا تنبلی تخمدان
- نارسایی زودرس تخمدان
- بیماری التهابی لگن
- فیبروم و پولیپ رحم
- دستگاه IUD
- مصرف طولانیمدت قرصهای ضدبارداری
- استرس
- افزایش یا کاهش وزن ناگهانی
یک توصیه مهم درباره آمنوره یا قطع شدن پریود
قطع شدن پریود یا آمنوره اغلب بهعنوان از دست دادن یک یا چند دوره قاعدگی تعریف میشود. اگر حداقل ۳ دوره متوالی پریود نشدید یا هرگز قاعدگی نداشتهاید و بیشتر از ۱۵ سال سن دارید، لازم است با پزشک مشورت کنید. درمان آمنوره بستگی به علت آن دارد.
فواید پریود؛ یک اتفاق شگفتانگیز در بدن
همانطور که گفتیم داشتن چرخه منظم پریود اهمیت خیلی زیادی دارد. با این حال شاید خواندن کلمه شگفتانگیز در کنار کلمه پریود برای بعضی از شما عجیب باشد؛ مخصوصا اگر این دوره را با احساس درد و ضعف زیادی طی میکنید. اما با آگاهی از اثرات مثبتی که در ادامه به آنها میپردازیم، شاید از اینکه چرخه پریود حدود ۴۸۰ بار در طول عمرتان تکرار میشود، خوشحال شوید.
تعادل هورمونها و سلامتی دستگاه تناسلی
پریود منظم ماهانه در زنان خبر از سلامتی دستگاه تناسلی (رحم، تخمدانها، لوله فالوپ و واژن) و تعادل هورمونهای بدن میدهد. اگر هورمونهای زنانه مثل استروژن، پروژسترون و تستوسترون در تعادل باشند، روی هورمونهای دیگر بدن مثل تیروئید، پاراتیروئید، کورتیزول و انسولین نیز تاثیر مثبت میگذارند و باعث عملکرد طبیعی آنها میشوند.
تسهیل بارداری
در زمان اقدام به بارداری، اگر یک تقویم در دسترس داشته باشید و هر بار روز اول پریودتان را در آن علامت بزنید، میتوانید بهراحتی زمان تخمکگذاری را که معمولا حدود دو هفته بعد از شروع خونریزی پریود اتفاق میافتد، مشخص کنید و احتمال باردار شدنتان را بالا ببرید. قاعدگی منظم میتواند به تسهیل باروری کمک و برنامهریزی برای بارداری را آسان کند.
پیشگیری از بیماریها با چرخههای قاعدگی منظم
سیکلهای قاعدگی نامنظم، بهویژه چرخههایی که بیشتر از ۴۰ روز طول میکشند، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را بالا میبرند. استروژنی که در زمان قاعدگی و قبل از یائسگی تولید میشود، از سکتههای قلبی و مغزی بهصورت موثری پیشگیری میکند؛ بههمین دلیل، زنان کمتر از مردان در معرض خطر سکتههای قلبی و مغزی قرار دارند.
پوکی استخوان یکی از بیماریهایی است که وجود استروژن از آن پیشگیری میکند و در نبود استروژن تودههای استخوانی از بین میروند و استخوانهای بدن شکننده و آسیبپذیر میشوند.
کمک به تشخیص بهموقع بیماریها
رنگ، بو، غلظت و میزان خونریزی قاعدگی، در صورت غیرطبیعی بودن، میتواند نشانه بیماری باشد. همچنین خونریزی شدید، پریود نشدن یا هرگونه تغییر قابلتوجه در پریود، احتمالا خبر از وجود مشکلی مهم در بدن میدهد.
مثلا در بیماریهایی مثل دیابت کنترلنشده، مشکلات قلبیعروقی، نارسایی کلیوی و اختلال انعقاد خون، پریود نامنظم یا قطع میشود. همچنین بعضی تومورهای خوشخیم یا بدخیم رحم، تخمدانها و انواع عفونتها باعث تغییراتی در خونریزی پریود میشوند.
در بعضی از مواقع، استفاده از داروهای ضدالتهاب نیز میزان خونریزی هر دوره را کم میکند. بههرحال اگر شما بهتازگی تغییری در پریودتان احساس میکنید، بهتر است با متخصص زنان مشورت کنید.
تاثیر روی خلقوخو و احساسات
در طول چرخه پریود، نوسانات خلقی بهدلیل تغییرات هورمونی طبیعی است. احتمالا نام سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را شنیده باشید. این سندرم در ۷۵ درصد زنان اتفاق میافتد و معمولا ۱ هفته قبل از قاعدگی شروع شده و میتواند باعث نوسانات خلقی شود.
مثلا ممکن است با روحیه عالی از خواب بیدار شوید، اما ۱ یا ۲ ساعت بعد احساسات ناخوشایند و متفاوتی را تجربه کنید.
البته شما میتوانید با خواب کافی، ورزش، تغذیه سالم و مدیریت استرس، علائم PMS را تا حد زیادی کنترل کنید. خبر خوب این است که بعد از تمام شدن خونریزی قاعدگی و در اواسط چرخه پریود بهدلیل افزایش استروژن، شما دوباره پرانرژی میشوید و روحیه خوبی پیدا میکنید.
تاثیر روی پوست و مو
همینطور که استروژن خون بالا میرود تا به روز تخمکگذاری برسد و تخمکی آزاد شود، پوست و موی شما هم کمکم درخشان و شاداب میشود. روز تخمکگذاری اوج زیبایی پوست و موهای شما است و از ایستادن جلوی آینه لذت میبرید.
چند باور اشتباه
شاید این جمله را شما هم شنیده باشید: خون پریود کثیف است و بدن زن با پریود پاکسازی میشود!
این باور در طب مدرن اشتباه است. خون پریود در واقع نتیجه ریزش پوشش داخلی رحم، همانجایی که جنین لانهگزینی میکند، است و با این خونریزی هیچگونه پاکسازی انجام نمیشود.
- خونریزی پریود باعث افزایش طول عمر میشود!
این باور اشتباه است و ارتباط مستقیمی بین قاعدگی و طول عمر زنان وجود ندارد. - قاعدگی باعث کاهش وزن میشود!
این باور هیچ اعتبار علمی ندارد. چند روز قبل از شروع قاعدگی بهدلیل بالا رفتن سطح پروژسترون خون، احتباس مایع صورت میگیرد. در این روزها اگر وزنتان را اندازه بگیرید، کمی زیادتر از قبل نشان میدهد که البته کاذب است. با شروع خونریزی، کم شدن میزان پروژسترون و دفع مایع احتباس شده، وزنتان بهحالت اول برمیگردد. همین موضوع باعث میشود فکر کنید وزن کم کردهاید.
کلام پایانی
اکنون احتمالا نگاهتان به پریود و چرخه قاعدگی تغییر کرده باشد. آگاهی از اتفاقاتی که در بدنتان در حال وقوع است و فهمیدن علت آنها، میتواند احساس آرامش و راحتی را برای شما داشته باشد و خیال شما را آسوده کند.
منابع: healthline، mayoclinic